بخش انگلیسی پایگاه اطلاعرسانی شبکه خبری الجزیره در مقالهای به قلم "جیلیان یورک "، نویسنده آمریکایی ساکن شهر بوستون نوشت: در تابستان سال 2009، نام "ایران " بر لب همگان جاری بود. وقایع پس از انتخابات بازتاب گستردهای در رسانهها داشت تا آنجا که مسائل مربوط به انتخابات ریاست جمهوری ایران در راس مسائل مطرح در تویتر بود و حتی به وقایع پس از انتخابات ایران "انقلاب تویتری " نیز اطلاق شد.
*توئیتر وقایع ایران، توئیتر وقایع تونس
این نویسنده و فعال اینترنتی آمریکایی افزود: آنچه در ایران اتفاق افتاد تغییر نظام سیاسی را در پی نداشت اما از یکسو توجهها را به ایران جلب کرد و از سوی دیگر به فعالیتهای دیجیتال و نتایجی که چنین فعالیتهایی میتوانند در بر داشته باشند. تویتر نهتنها در هماهنگی اعتراضات پس از انتخابات در ایران به کار گرفته شد، بلکه به معترضین این امکان را داد تا اخبار مربوط به وقایع پس از انتخابات را با جهانیان در میان بگذارند.
اما در خصوص وقایع تونس و آنگاه که مردم این کشور علیه حکومت ظالم و طولانیمدت "زینالعابدین بنعلی " قیام کردند، به نظر میرسید که توجه جهانیان به جایی غیر از تونس جلب شده باشد. آنچه مهم است این است که دولت آمریکا که در خصوص وقایع پس از انتخابات ایران به نحوی گسترده دخالت کرد و حتی به معترضین کمک تکنولوژیک کرده و از تویتر خواست تا بهروزرسانی سیستمهای خود را به تعویق افکند، این بار در خصوص وقایع تونس سکوت اختیار کرده و هیچ دخالتی نکرد.
* فیلترینگ گسترده اینترنت در تونس
به نوشته یورک، هر چند که این ایران و چین هستند که به فیلترینگ اینترنت معروف شدهاند اما فیلترینگی که رژیم تونس بر اینترنت اعمال میکرد کاملا جامع بود. در این کشور تمامی سایتهای سیاسی مخالف و شبکههای اجتماعی فیلتر شده بودند و برای فیلتر کردن از روشهای چند لایه استفاده میشد. گزارشی که اخیرا منتشر شده نشان میدهد که تونس از روش هایی همچون "دیاناس تمپرینگ "، "فیلتر کردن آیپیها " و "بستن دسترسی به یوآرالهای خاص " را در دستور کار خود قرار داده بود.
علاوه بر این، همانگونه که موسسه "اوپننت " در سال 2006 گزارش داد، تونس از نرمافزار آمریکایی "اسمارت فیلتر " برای پیادهسازی سیاستهای فیلترینگ خود و بستن سایتهای مختلف استفاده کرده بود. این سایتها طیف بسیار گستردهای را تشکیل میدادند از جمله سایتهای گروههای مدافع حقوق بشر، شبکههای اجتماعی و سایتهای به اشتراکگذاری ویدئو، سایتهای حاوی "الجیبیتی "، سایتهای مربوط به دوستیابی و سایتهای پروکسی و فیلترشکن.
یورک همچنین تصریح کرد که یافتههای موسسه اوپننت در تحقیقات مربوط به سالهای 2009 و 2010 نیز نشان میدادند که فیلترینگ اینترنت در تونس بسیار گسترده بوده اما رسانههای جهان در عرصه فیلترینگ تنها به ایران و چین اشاره میکردند و کاری به کار تونس نداشتند.
* چرا انگشت اتهام غرب همواره متوجه ایران است؟
تحلیلگر الجزیره در ادامه مقاله خود نوشت: هر ناظر منصفی به خوبی میداند که چرا ایران در عرصه فیلترینگ مرکز توجهات است، در حالی که رژیم تونس مورد چنین توجهی نبود. "ترس از برنامه هستهای ایران، ترس از خطر ایران برای رژیم صهیونیستی و ترس از اسلام سیاسی " منجر شده است که توجه غرب بیشتر بر ایران متمرکز شود. تمرکز بر چین هم توجیهپذیر به نظر میرسد، چرا که منافع اقتصادی آمریکا در این کشور آسیایی با اینترنت فراگیر بهتر تامین میشود.
یورک افزود: اما در سوی دیگر، تونس دوست آمریکا و کشوری سکولار بود که در جنگ موسوم به جنگ علیه تروریسم متحد این کشور محسوب میشد. تونس متحد آمریکا بود، اما ایالات متحده نمیتوانست متحد روزنامهنگاران و وبلاگنویسان تونسی باشد! رژیم بنعلی هر شهروندی را که صدای خود را علیه حکومت بلند میکرد، تهدید میکرد اما آمریکا طی 24 سال گذشته متحد رژیم بنعلی بود و هیچ استقبالی از ناراضیان تونسی نمیکرد.
*رکسانا صابری، لو ژیابائو و سلیم بوخدیر
در مقابل، وقتی در سال 2009، "رکسانا صابری "، روزنامهنگار ایرانی دستگیر و زندانی شد، "هیلاری کلینتون "، وزیر خارجه آمریکا راسا خواستار آزادی وی شد. همچنین وقتی "لو ژیابائو "، روزنامهنگار چینی، حائز شرایط برای دریافت جایزه صلح نوبل شناخته شد، کلینتون خواستار آزادی فوری وی شد.
بنابراین گزارش، از سوی دیگر وقتی "سلیم بوخدیر "، روزنامهنگار تونسی در سال 2007 به خاطر توهین به رییسجمهور این کشور مورد ضرب و شتم قرار گرفت و زندانی شد، وزارت خارجه آمریکا بیانیهای صادر نکرد و تنها در پاسخ به نامه کمیته دفاع از روزنامهنگاران، نگرانی خود را از وضعیت بوخدیر اعلام کرد؛ لذا این موضوع هرگز مورد توجه جهانیان واقع نشد. کمیته دفاع از روزنامهنگاران بعدها اعلام کرد که تونس یکی از 10 کشوری است که بدترین نقاط جهان برای روزنامهنگاران محسوب میشوند. "موسسه گلوبال ویسز " نیز بعدها 23 مورد تهدید روزنامهنگاران را در این کشور گزارش کرد.
در ششم ژانویه امسال، 3 مورد دیگر نیز به این فهرست 23 موردی اضافه شد. وبلاگنویسانی به نامهای "حمدی کلوچا "، "عزیر امامی " به خاطر فعالیت در تویتر دستگیر شدند و "سلیم امامو " نیز به خاطر فعالیت در یک شبکه اجتماعی دیگر دستگیر شد.
* آزادی اینترنت و سیاست خارجی آمریکا
یورک در ادامه این مقاله تصریح کرد: آنگاه که در سال2010 وزیر خارجه آمریکا، آزادی اینترنت را یکی از اولویتهای سیاست خارجی ایالات متحده برشمرد، بسیاری از این مسئله ابراز خرسندی کردند. اما اکنون و با گذشت یکسال از بیانات کلینتون تردیدهای زیادی نسبت به سیاست آمریکا در قبال وبلاگنویسان مورد تهدید قرار گرفته در کشورهای متحد ایالات متحده همچون مصر و تونس ایجاد شده است. ایالات متحده با محور قرار دادن ایران و چین در این سیاست میلیونها دلار هزینه کرده است اما به نظر نمیرسد که تغییر خاصی ایجاد شده باشد.
این گزارش حاکی است: فعالان اینترنت در تونس از آمریکاییها بسیار خشمگیناند و حق هم دارند که خشمگین باشند. "سامی بن غریبه "، فعال تونسی تبعید شده از این کشور در سپتامبر سال گذشته میلادی در این خصوص اظهار داشت: "دقت کنید که رسانههای آمریکایی و غربی تا چه حد اخبار مربوط به وبلاگنویسان ایرانی و چینی را پوشش میدهند اما از سوی دیگر مسائل مربوط به وبلاگنویسان کشورهای عربی متحد غرب را مورد بیتوجهی قرار میدهند! "
*سخنان کلینتون در خصوص آزادی اینترنت تنها زمانی میتوانست ارزشمند باشد که واقعا به اجرا درمیآمد
یورک تاکید کرد: سخنان کلینتون در خصوص آزادی اینترنت تنها زمانی میتوانست ارزشمند باشد که واقعا به اجرا درمیآمد. وی در سخنرانی خود آزادی اینترنت را از "مشخصههای آمریکا " دانسته و تاکید کرده بود که همگان باید بدون محدودیت به اینترنت دسترسی داشته باشند. وی همچنین از شرکتهای آمریکایی خواسته بود که با سانسور در اینترنت مقابله کنند.
بدیهی است که چنین سخنانی کافی نیستند و اگر آمریکا واقعا میخواهد که "قلبها و ذهنها " را به تسخیر خود درآورد باید موضع محکمی در برابر نقض حقوق بشر در کشورهای دوست و متحد خود اتخاذ کند.
این نویسنده آمریکایی اضافه کرد: هرگاه ایالات متحده بیانیهای برای آزادی یک وبلاگنویس زندانی صادر میکند، همه جهان آن را میشنوند و همانگونه که "ناصر ودادی "، مدیر موریتانیایی "کنگره اسلام و آمریکا " میگوید، بیانیه سفارت آمریکا در موریتانی توانست تنها ظرف سه روز یک روزنامهنگار اهل موریتانی را از زندان آزاد کند. این در حالی بود که سفارت آمریکا مدتها در قبال دستگیری این روزنامهنگار سکوت پیشه کرده بود و بسیار دیر اقدام به صدور بیانیه کرد.
* مردم تونس دیگر اعتمادی به سیاستهای آمریکا ندارند
به نوشته یورک، تردیدی نیست که دیپلماسی پدیدهای چندلایه است و درک اینکه چرا از این پس برای مردم تونس سخت خواهد بود که به سیاستهای آمریکا اعتماد کنند کار چندان شاقی نیست. آنها مدتهای مدیدی را تحت سلطه رژیم ستمگری زندگی کردهاند که متحد آمریکا بوده است.
برای اصلاح این وضعیت، آمریکاییها باید چند گام کوچک اما پرمعنی را بردارند. اولین گام این است که آزادی اینترنت را نباید تنها به چند کشور محدود کنند، بلکه باید خواستار آزادی اینترنت در تمام کشورها باشند چرا که این تلاش تنها در این صورت است که میتواند مثمر ثمر باشد. در این خصوص نباید برای آمریکاییها بین ایران با کشورهایی چون کره جنوبی و تونس تفاوتی وجود داشته باشد.
دوم اینکه اگر آمریکاییها قصد دارند همچنان بر روی سیستمهای فیلترشکن که از فیلترینگ کشورها عبور میکنند سرمایهگذاری کنند و آنها را به خارج صادر کنند، باید در خصوص امنیت آنها نیز اطمینان کامل کسب کنند. بدیهی است که شرکتهایی که برای تولید این سیستمها 30 میلیون دلار پول میگیرند، در صورت درست انجام ندادن کارشان و عمل نکردن به وظایفشان نباید از مجازات مصون باشند. در ضمن هر شرکت آمریکایی که به کشورهای فیلترکننده اینترنت ابزار فیلترینگ صادر میکند، باید مجازات شود.
یورک در پایان خطاب به رسانههای آمریکایی نوشت: شما برای دولت کار نمیکنید. تونسیها به خیابانها ریختند تا دیکتاتوری را نابود کنند اما شما به آن توجهی نکردید و ساکت بودید. وقت آن رسیده است که صدایتان در آید.