«راشد الغنوشی» در سال 1941 در روستایی کوچک در جنوب تونس متولد شد. وی مدارج تحصیلی را به ترتیب در «الخلدونیه»، «قاهره»، «سوریه» و «پاریس» گذراند، اما به دلیل مشکلات خانوادگی، تحصیل در اروپا را رها کرد و به تونس بازگشت و به عنوان استاد فلسفه مشغول به کار شد.
وی پس از چندی با «عبدالفتاح مورو» و «حمیده النیفر» و «صلاح‌الدین جورشی» آشنا شد. این هسته چهار نفره با «جمعیت پاسدار قرآن کریم» همکاری می‌کرد. در سال 1970 اولین حلقه درس و بحث این هسته که حدود 30 تا 35 هزار نفر را در بر می‌گرفت در مسجد «سیدی یوسف» تشکیل شد. اکثر این افراد دانشجویان جوانی بودند که در آکادمی ابن‌شرف در مقطع لیسانس شاگرد شیخ الغنوشی بودند.
از آغاز دهه 60 دولت تونس توانسته بود تمام وابستگان به مدرسه زیتونیه را با خود همراه کند. نسل جدید جنبش اسلامی به رهبری شیخ راشد الغنوشی به شیوخ زیتونیه ایراد می‌گرفتند و آنان را نسلی می‌دانستند که امانت الهی خود را حفظ نکرده و در مورد کشور کوتاهی کرده و آن را به سکولارها تحویل داده‌اند. کتاب «جنبش اسلامی تونس» در این مورد از زبان شیخ الغنوشی می‌گوید: «ما دیگر به بازماندگان مدرسه زیتونیه به عنوان الگویی که باید از آنها تبعیت شود؛ نمی‌نگریم. ما به سید قطب، حسن البنا و مودودی چشم دوخته‌ایم. شیوخ ما آنها هستند، زیرا پرچم اصلاحات اسلامی را برافراشته‌اند. من به دنبال ابزار مبارزه و به دنبال کسی هستم که به او به عنوان اصلاح‌طلبی که بر ضد سکولاریسم و فساد وارد جنگ می‌شود، اقتدا کنم.»
راشد الغنوشی با انتشار ماهنامه «المعرفه» در اوائل سال 1970 نخستین هستههای حرکت اسلامی تونس را تشکیل داد و به همین دلیل با مشکلات فراوانی مواجه شد. او حتی تا پای چوبه دار رفت، اما سرانجام به خارج از کشور تبعید شد.
وی در سال 1980 برای اولین‌بار زندان سیاسی را تجربه کرد و پس از آزادی از زندان، به کشورهای حاشیه خلیج فارس، ایران، سودان و لبنان سفر کرد.
این رهبر انقلابی مسلمان تألیفاتی در زمینه مسائل اجتماعی و فلسفی اسلامی دارد که بعضی از آنها در کشورهای مصر، سودان، تونس، الجزایر، ترکیه، فرانسه و ایران چاپ و منتشر شده است.
وی هم‌اکنون در لندن و در تبعید به سر می‌برد و با توجه به تحولات اخیر کشور تونس، قصد رجعت به زادگاهش را دارد. البته نباید وی را به دلیل تشابه اسمی با «محمد الغنوشی» رئیس‌جمهور موقت و فعلی تونس اشتباه گرفت.
به همین مناسبت و برای آشنایی بیشتر با این رهبر انقلابی مسلمان، معرفی دو کتاب وی به نام‌های «حرکت امام خمینی و تجدید حیات اسلام» و «مسأله فلسطین و ماهیت طرح صهیونیسم» در پی می‌آید:
* حرکت امام خمینی و تجدید حیات اسلام
کتاب «حرکت امام خمینی و تجدید حیات اسلام» نوشته راشد الغنوشی، رهبر حرکت اسلامی «النهضه» تونس است که به همت آیت‌الله سیدهادی خسروشاهی ترجمه و به جامعه فرهنگی کشور ارائه شده است.
به گزارش مرکز بررسی های اسلامی قم، مقالات این کتاب به مناسبتهای مختلف به همت استاد خسروشاهی، ترجمه و در روزنامه اطلاعات منتشر شده است و به مناسبت پانزدهمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، به صورت کتاب مستقلی توسط انتشارات موسسه اطلاعات روانه بازار کتاب شده است.
مباحث کتاب درباره انقلاب اسلامی ایران و رهبری این حرکت است که از دیدگاه مولف، موجب تجدید حیات جهان اسلام در عصر ما گردیده است و به همین دلیل، مترجم نام این کتاب را «حرکت امام خمینی و تجدید حیات اسلام» انتخاب نموده است.
این کتاب از یک مقدمه (درباره مؤلف و کتاب) و چهار بخش تشکیل شده است. بخش اول این کتاب «امام خمینی و رهبری حرکت های اسلامی، اخوان المسلمین، جماعت اسلامی و حرکت اسلامی ایران» نام دارد که نویسنده به مقایسه تطبیقی سه حرکت اسلامی برجسته معاصر در جهان اسلام میپردازد و برجستگیها و تمایزات امام خمینی و انقلاب اسلامی را نسبت به دیگر حرکتهای اسلامی معاصر به اثبات میرساند.
مقاله «انقلاب اسلامی ایران، پیشتاز حرکت جهانی اسلام» بخش دوم و مقاله «تجدید حیات اسلام: حاکمیت علما یا روشنفکران» عنوان بخش سوم کتاب حاضر را تشکیل میدهند. بخش چهارم کتاب هم گفت‌وگوی نشریه «العقیده» الجزیره با راشد الغنوشی درباره حرکت اسلامی تونس و ایران اسلامی است که طی آن دیدگاههای حرکت اسلامی «النهضه» درباره انقلاب اسلامی ایران تبیین می‌شود.
انتشارات اطلاعات کتاب «حرکت امام خمینی و تجدید حیات اسلام» را در 128 صفحه و در قطع رقعی، برای نخستین بار در سال 1372 و برای مرتبه دوم در سال 1377 چاپ کرد.
* مسأله فلسطین و ماهیت طرح صهیونیسم
کتاب «مسأله فلسطین و ماهیت طرح صهیونیسم» نوشته راشد الغنوشی با ترجمه آیت‌الله سیدهادی خسروشاهی از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است.
به گزارش مرکز بررسی‌های اسلامی قم، تحلیلهای سیاسی این کتاب، در اوائل دهه 80 میلادی توسط شیخ راشد الغنوشی، رهبر حرکت اسلامی «النهضه» تونس به عنوان تحلیلهای «درون تشکیلاتی» برای مطالعه کادرهای حرکت اسلامی نوشته شده است.
این تحلیلها در ایام حضور آیت‌الله خسروشاهی در ایتالیا به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در واتیکان، به دست وی میرسید و چون حرکت «الاتجاه الاسلامی» غنوشی تحت فشار شدید رژیم «حبیب بورقبیه» بود، خسروشاهی ترجمه و نشر این مطالب را در آن زمان صلاح ندانست. چرا که غنوشی به علت هواداری علنی از انقلاب اسلامی و رهبری آن حضرت امام خمینی (ره) تحت تعقیب قانونی بود.
این تحلیلها که به تناسب حوادث منطقه نوشته شده، با توجه نقش مثبت سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) در آن دورانها، به ظاهر لحن دفاع از سازمان را دارد ولی تحلیلهای بعدی ـ که پس از آغاز سازشکاری رهبری پترو دلار فلسطینی نوشته شده ـ روشنگر حقایق و افشاگر ماهیت ماکیاولسیتی سیاستبازان فلسطینی است.
نسخه عربی این کتاب با عنوان «قضیة فلسطین بین مفترق طریقین» و با امضای مستعار «الاستاذ معاذ صابر» منتشر شد. مجموعه مباحث این کتاب، دیدگاههای حرکت اسلامی تونس را درباره فلسطین، اسرائیل، ارتجاع عرب، ماهیت رژیم فاشیستی سرهنگهای حاکم بر تونس مانند حبیب بورقبیه، انتفاضه و انقلاب اسلامی ایران نشان میدهد.
این کتاب در 6 بخش تنظیم و تدوین شده است که مسأله فلسطین بر سر دوراهی، کنفرانس فاس (ارزیابی و تحلیل نتایج این کنفرانس)، تجربههای مثبت و منفی انقلاب فلسطین، ماهیت طرح صهیونیستی، از کجا آغاز کنیم؟ و مرکزیت مسأله فلسطین، عناوین آن هستند.
متن عربی این کتاب فاقد سه بخش آخر است که «ماهیت طرح صهیونستی» متن سخنرانی استاد غنوشی در «کنفرانس اسلامی فلسطین» تهران و «از کجا آغاز کنیم؟» متن سخنان وی در میزگرد «اندیشههای امام خمینی درباره فلسطین» است که در بهمن 1369 با حضور علامه سید محمدحسین فضلالله (ره)، شیخ عبدالعزیز عوده و احمد جبرئیل در تهران برگزار شد که ترجمه سخنرانی راشد الغنوشی به تناسب موضوع کتاب و برای تکمیل به آن افزوده شده است.
«مرکزیت مسأله فلسطین» هم ترجمه گفت‌وگوی هفتهنامه العقیدة چاپ الجزائر (شماره 32) با الغنوشی پس از مراجعت وی از «کنفرانس اسلامی تهران درباره فلسطین» است و وی ضمن معرفی حرکت اسلامی «النهضة» تونس و فعالیت‌هایش، حقایقی را درباره فلسطین و کنفرانس اسلامی تهران بیان میدارد.