واژهنامه هستهای به زبانی ساده و به منظور فهم بیشتر خوانندگان از این پس به تعریف و تببین اصطلاحات هستهای میپردازد.
سومین بخش این واژهنامه به «تولید ورق، لوله، میلگرد زیرکونیوم و آلیاژهای نوین» اختصاص یافته، که از نظر خوانندگان میگذرد.
مجتمع سوخت در درون رآکتور اتمی تحت شرایط بسیار سختی از نظر فشار، حرارت، تابش نوترون و گاما قرار میگیرد و باید برای مدت طولانی این شرایط را تحمل کند.
در این شرایط یکپارچگی بسته سوخت و بویژه غلاف سوخت به عنوان اولین سد دفاعی در جلوگیری از پخش مواد رادیو اکتیو نقش بسیار مهمی دارد از این رو در صنعت برای تولید مجتمعهای سوخت از فلز زیرکونیوم و آلیاژهای آن که در برابر حرارت و فشار مقاومت زیادی دارند، استفاده میشود.
(زیرکونیوم فلزی به رنگ سفید - طوسی و فروزنده میباشد که به طور استثنایی در برابر زنگ زدگی مقاوم است. زیرکونیوم سبکتر از فولاد بوده و سختی آن شبیه به مس است. این عنصر وقتی به ذرات ریز تقسیم شود به سرعت در هوا مشتعل میشود، مشتعل کردن این فلز در حالت جامد بسیار دشوارتر است).
زیرکونیوم به لحاظ خواص برتر هستهای از جمله برخورداری از سطح مقطع جذب نوترونی پایین و خواص مناسبی همچون استحکام کافی، مقاومت در برابر خوردگی و ضریب انتقال حرارتی مناسب در محیط راکتور مورد انتخاب صنعتگران هستهای قرار گرفته است و به همین دلیل در راستای تامین غلاف و نگهدارنده میلههای سوخت مورد نیاز در رآکتورهای اتمی با تکیه بر استقلال و دانش کشور و بهرهگیری از نیروهای داخلی،کارخانه ZPP در حومه جنوب شرق اصفهان تاسیس شده است.
کارخانه تولید آلیاژهای نوین
کارخانه زیرکونیوم بر اساس نیاز سازمان انرژی اتمی ایران و نیز کاربردهای ویژه آن با هدف اولیه تولید اسفنج زیرکونیوم، لوله بدون درز، تسمه و میلگرد زیر کالوی، طراحی و احداث شده است.
با توجه به پروسه تولید شمش زیر کونیوم، این کارخانه توانایی تولید منیزیم خالص با خلوص بیش از 99.99 درصد را نیز دارا میباشد. به دلیل وجود واحدهای عملیات ساخت (شکلدهی) کارگاههای این کارخانه علاوه بر تولید مقاطع مختلف زیرکونیوم، امکان تولید مقاطع فلزات سنگین از جمله تیتانیوم و آلومینیوم را نیز دارا میباشد.
کاربردهای محصولات تولیدی در صنعت هستهای
امروزه آلیاژهای زیرکونیوم به طور گستردهای به عنوان غلاف میلههای سوخت در راکتورهای هستهای به کار میروند. در چنین کاربردی این مواد نقش محافظت از سوخت (به دلیل مقاومت بالا در مقابل خوردگی) جلوگیری از تماس فیزیکی کند کننده با سوخت،ایجاد سطح مناسب برای انتقال حرارت و همچنین به عنوان نگهدارنده سوخت به کار میروند.
امروزه تقریباً تمامی راکتورهای قدرت PWR و BWR و آب سنگین با غلافهای ساخته شده از آلیاژهای زیرکونیوم کار میکنند که در حال حاضر این راکتورها مهمترین راکتورهای قدرت را تشکیل میدهند.
آلیاژهای مختلف آلومینیوم، علاوه بر مصارف صنعتی، در صنعت هستهای نیز کاربرد دارند وهم اکنون این کارخانه تامین کننده لوله و ورقهای آلومینیوم مصرفی در قطعات ماشینهای سانتریفیوژ میباشد.