هیلاری کلینتون "، وزیر امور خارجه آمریکا در مقالهای که در دو ماهنامه "فارین افرز " ارگان "شورای روابط خارجی آمریکا " منتشر شده، به بررسی سیاست خارجی آمریکا و چالشهای رهبری این کشور در جهان پرداخته است.
وی در قسمت چهارم و پایانی مقاله خود علیرغم وقوع جنایتهای بیشمار توسط نظامیان آمریکایی در کشورهای تحت اشغال ادعا کرد که آمریکا در حال حمایت از مردم این کشورها جهت ساخت کشوری دمکراتیک است.
کلینتون در این رابطه مینویسد: غیرنظامیان آمریکایی مدتهای طولانی در مناطق جنگی و کشورهای آسیبپذیر فعال بودهاند. اما اکنون از دیپلماتهای آمریکایی و کارشناسان توسعه خواسته میشود که ماموریتهایی را به عهده گیرند که قبلا نظیرش مشاهده نشده بود. وظیفه آمریکا در عراق هدایت ماموریتی وسیع در حمایت از مردم عراق در شرایطی است که عراقیها در حال ساخت کشوری دموکراتیک چندقومیتی هستند. آمریکا در افغانستان نیز مسئولیت کاهش قدرت شبهنظامیان در این کشور و بهبود اداره حکومتی و ارتقای ثبات را برعهده دارد بهگونهای که بعد از بازگشت نیروهای آمریکایی به کشورشان نیز ادامه داشته باشد.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه مقاله خود مدعی شده است: در پاکستان، واشنگتن مشغول ارائه مساعده به دولت و اجتماعی است که از رکود جهانی اقتصاد، بلایای طبیعی و بیثباتی منطقهای آسیب دیده است. ضمن این که از این کشور در امر مبارزه با تروریسم و شبهنظامیان حمایت میکند.
کلینتون با بیان اینکه "امروزه 20 درصد از قوای دیپلماتیک و 10 درصد از افراد خبره آمریکا در امر توسعه در کشورهای عراق، افغانستان و پاکستان مستقر هستند "، یادآور شده است: کشورهایی که دیپلماسی در آنها نوپا بوده و نهادهای مختلف برای ارائه خدمت به مردم این کشورها در تقلا هستند و جامعه این کشورها از نظر قومی و فرقهای دچار چنددستگی است و امنیت نیز همچنان بهعنوان چالش جاری آنها بهشمار میرود.
به نوشته وزیر خارجه آمریکا، علاوه بر این کشورها، آمریکا در حال همکاری در زمینه باثبات کردن کشورهایی شکننده از سومالی و سودان گرفته تا هائیتی و قرقیزستان است، با توجه به این اوضاع غیرمنتظره، وزارت امور خارجه آمریکا لازم است به مسایل و پرسشهای غیرمنتظره پاسخگو باشد. پرسشهایی نظیر: چگونه میتوانیم همزمان با اجرای طرح انتقال قدرت در عراق، از سفارت خود در بغداد و کنسولگری در بصره حفاظت کنیم؟ چگونه میتوانیم امنیت کارشناسان خود را در امور بازسازی که باید در کنار همکاران عراقی خود در شهرها و روستاهای کوچک عراق فعالیت کنند تامین کنیم؟ چگونه میتوانیم نیروی انسانی لازم را برای اجرای بسیاری از تعهدات متعددی که در عراق برعهده گرفتهایم، تربیت کنیم؟
نیروهای غیرنظامی آمریکا در عراق و افغانستان بعد از خروج نظامیان باقی خواهند ماند
وی علت حضور نظامیان آمریکا در عراق را حمایت از نیروهای عراقی دانسته و مینویسد: آمریکا در اوج دوره افزایش شمار نیروهای خود در عراق در سال 2007 شمار 170 هزار نیرو در این کشور مستقر کرده بود. امروزه شمار این نیروها 50 هزار نفر است که برای حمایت از نیروهای عراقی حاضر هستند. در این کشور 1600 غیرنظامی اعم از دیپلمات، کارشناسان امور ایجاد ثبات و بازسازی و حرفهایهای امر توسعه حضور دارند که وظیفه آنها کمک به گذار دوران انتقال عراق به کشوری با ثبات و دموکراسی شکوفا است. همینطور در افغانستان، مشارکت آمریکا در بازسازی و توسعه مجدد توسط 1100 دیپلمات و متخصص انجام میگیرد. این افراد در این کشور حتی بعد از خروج نیروهای آمریکایی باقی خواهند ماند.
وزیر خارجه آمریکا حضور این نیروها را بسیار مهم تلقی کرده و میافزاید: این اعداد و ارقام حکایت از مسائل مهمی درباره قدرت و هدایت مدنی دارد. غیرنظامیانی که به خوبی آموزش و تجهیز شدهاند، بهعنوان عوامل تقویتکننده قوا هستند. یک دیپلمات یا متخصص امر توسعه کاربلد میتواند به اندازه ده همکار محلی خود موثر باشد و در زمانی که شرکای محلی آنها مشغول بنا کردن ظرفیتها و شبکههای خود هستند، جامعه این کشور قویتر و مقاومتر میشود.
کلینتون "راهبری غیرنظامی در رسیدگی به مناقشه و بیثباتی را وابسته به هدایت و استفاده از کل امکانات متعدد دولت آمریکا دانسته و تأکید میکند: در عراق، افغانستان، هائیتی و پاکستان و دیگر مناطق دنیا، همکاری میان غیرنظامیان آمریکایی در بخشهای متعدد دولتی تحت هدایت و راهبری قوی سفرا و نمایندگان آژانس توسعه، به سطح تازهای رسیده است. واشنگتن در حال استفاده از تخصص غیرنظامیان حاضر در وزارت خارجه و آژانس توسعه و وزارت دادگستری، وزارت بازرگانی و خزانهداری، سازمان امنیت داخلی و خدمات بهداشتی و انسانی و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها و دیگر نهادها است.
وزیر خارجه آمریکا نوشته است: آمریکا نمیتواند در این کشورهای شکننده موفق باشد اگر این نهادها در کنار هم کار نکنند. این امر یعنی سازماندهی شعبههای داخلی دولت آمریکا با تمرکز بر یکپارچگی، انسجام و رفع مشکل. بهعنوان مثال، دفتر فرستاده ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان که در آن 16 نهاد حضور دارند، برای این امر تاسیس شده تا بر تکثر وظایف آژانس توسعه غلبه کرده و راهبرد جامعی ارایه کند.
وی در ادامه تأکید کرده است: بازبینی چهارسالانه دیپلماسی و توسعه همچنین از استعداد کارکنان واکنش غیرنظامی الهام گرفته است. این واحد واکنش غیرنظامی صدها کارشناس غیرنظامی را در سراسر دولت آمریکا که میتوانند به سرعت به مناطق مناقشه یا کشورهای آسیبپذیر اعزام شوند، شناسایی میکند. من گروهی از کارشناسان امنیتی این واحد واکنش غیرنظامی را به جنوب سودان اعزام کردم یعنی جایی که آمریکا در حال افزایش شمار غیرنظامیان در نزدیکی جنوب پایتخت این منطقه است تا برای همهپرسی ژانویه 2011 که تعیین کننده تفکیک جنوب سودان از منطقه شمالی است، آماده شوند.
کلینتون سپس به مأموریتهای متعدد نیروهای غیرنظامی در نقاط مختلف دنیا اشاره کرده و مینویسد: بازبینی چهارسالانه دفاعی همچنین پیشنهاد میکند که تیمهای دیپلماتیک واکنش سریع ایجاد شوند و متخصصانی را پرورش دهند که آموزشهای خاص دیدهاند و میتوانند بهطور کارآمد و بلندمدت در بحبوحه مناقشهها و بیثباتی فعالیت کنند. از زمان پایان جنگ سرد تاکنون، وزارت امور خارجه آمریکا و آژانس توسعه بینالمللی این کشور بهطور مداومی ماموریتهایی را در اماکن دشوار و خطرناک از لبنان تا بوسنی گرفته تا "تیمور شرقی "، برعهده گرفتهاند.
به نوشته وزیر خارجه آمریکا، این دو نهاد برای پیشبرد بیشتر، چارچوب مشترک عملیاتی و طرح واکنشی خاصی ایجاد خواهند کرد که به آنها اجازه میدهد تا با کارآیی بیتشری در کنار دیگر نهادها فعالیت کنند. در این چارچوب، وزارت امور خارجه هدایت امور در بحرانهای پیچیده سیاسی را برعهده خواهد گرفت و آژانس توسعه نیز با اتکا به توانایی خود در رساندن امداد و کارکنان امدادی به میدان طی 24 ساعت بعد از وقوع بلایای طبیعی، هدایت کارهای امداد در مقابله با بلایا را در دست خواهد داشت.
رئیس دستگاه دیپلماسی آمرکا یادآور شده است: در یمن، سفارت آمریکا نیز در حال کار برای رسیدگی به شرایط اقتصادی ضعیف و ویرانی حاصل از فقر در کشوری است که اخیرا با جریانات جداییطلب در جنوب، شورش در شمال و تهدیدات مداوم از سوی القاعده در شبهجزیره عربستان مواجه است. از طریق دوستان یمن که مجموعهای از کشورها و سازمانهای چندجانبه همکار با دولت یمن برای یافتن راهکارهای عملی برای مشکلات کشور هستند و از طریق تلاشهای متمرکز برای ایجاد ثبات در جامعه شکننده محلی و ایجاد فرصت برای رشد اقتصادی، ایالات متحده در تلاش است به دولت یمن کمک کند خدمات بهتری برای شهروندان خود ارایه کرده و از مناقشات جلوگیری کند.
کلینتون تأکید کرده است: پیشبینی بازبینی چهارسالانه دفاعی این است که بیش از گذشته شرایطی ایجاد خواهد شد که به اعزام تیمهای غیرنظامی واکنش سریع دیپلماتیک، متخصصان امور ثبات و بازسازی، افراد حرفهای در زمینه توسعه نیاز خواهد داشت، کسانی که میتوانند نیازها و مقتضیات آمریکا را در اماکنی مانند سودان و یمن نیاز فراهم آورند و ضمن این که تلاشهای وسیعتری دردیگر کشورها در پیش گیرند.
کلینتون کشورهای توسعه نیافته را محیط مناسبی برای رشد تروریسم دانسته و معتقد است: فقر و سرکوب بهصورت خودکار ایجاد کننده تروریسم نیست اما کشورهایی که فقیر، فاسد و بیقانون بوده یا در میانه مناقشات متعدد درگیر هستند، آمادگی بیشتری برای تبدیل شدن بهعنوان ماوای تروریسم و دیگر جنایات دارند. القاعده برای اولین بار فعالیت خود را در خارج از سودان آغاز کرد و سفارتخانههای آمریکا در کنیا و تانزانیا را هدف قرار داد قبل از این که به افغانستان مهاجرت کند، به کشوری که بخاطر فقرش، آمار بالای مرگ و میر کودکانش و دولت سرکوبگر طالبان معروف گشته بود.
در ادامه این مقاله یادآور شده است: این امری اتفاقی نیست که سازمان القاعده بیشتر فعالیتهای کنونی خود را در ملتهای توسعه نیافته مانند مالی، موریتانی، نیجر، پاکستان، سومالی و یمن انجام میدهد. علاوه بر تروریسم، مسایل دیگری مانند افراطگرایی، کارتلهای مواد مخدر، دارودستههای جنایتکاری که از راه بهرهبرداری غیرقانونی از منابع طبیعی پول در میآورند و خشونتهای جنسی نیز میتواند تا حد قابل توجهی دولتها را به نحوی تضعیف کنند که به خطری برای کل منطقه تبدیل گردد.
وی سپس به همکاری نزدیک نیروهای غیرنظامی با نظامیان آمریکا اشاره داشته و مینویسد: و از نقطه نظر مثبت، قدرت غیرنظامی و مدنی همکاری نزدیک و کارآمدی با قوای نظامی بهمنظور جلوگیری از مناقشه و مشارکت در ثبات انجام داده است. در لیبریا و با تشدید شدن گروههای شورشی و قوای دولتی تحت فرمان "چارلز تایلور " و همزمان با وخیم شدن اوضاع انسانی، آمریکا تلاشهای گستردهای را در پیش گرفت و از تایلور خواست که کنارهگیری کند.
به نوشته کلینتون، آمریکا همچنین به منطقه نیرو اعزام کرد تا به تلاشهای حفاظت از صلح جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا کمک کند. هم سازمان ملل و هم آمریکا به مشارکت با لیبریا ادامه دادند در حالی که این کشور زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی خود را که طی سالها مناقشه نابود شده بودند، بازسازی میکرد. رسیدن به جهانی باثباتتر و آرامتر به موفقیت این ماموریتها از عراق و افغانستان گرفته تا غرب آفریقا بستگی دارد و همچنین به توانایی ایالات متحده و دیگر کشورها به پرداختن و فایق آمدن هرچه بیشتر به این ماموریتها وابسته است.
هزینه کردن در زمینه دیپلماسی و توسعه، بهنفع مردم آمریکا است
وزیر خارجه آمریکا در توجیه بودجهای که در کشورهای تحت اشغال هزینه میشود، اظهار داشت: مردم آمریکا باید درک کنند که هزینهای که از دلارهای مالیات دهندگان آمریکا در زمینه دیپلماسی و توسعه هزینه میشوند، بهنفع آنها است بهخصوص اگر این سرمایهگذاریها در حمایت از ماموریتهایی در مناطق مناقشه، کشورهای آسیبپذیر و کشورهایی باشد که میتوانند نقش مسئولانهای در مناطق خود و جهان ایفا کنند.
وی افزوده است: کنگره نیز که سابقه فراوانی در حمایت هر دو حزب سیاسی آمریکا از دیپلماسی و توسعه سنتی دارد، باید مقتضیات لازم در زمینه ماموریتهای بازسازی و ایجاد ثبات را فراهم کند.
صدها میلیون دلار هزینه ماموریتهای نظامی در عراق و افغانستان
وزیر خارجه آمریکا در ادامه مقاله خود نوشته است: مجلس نمایندگان و سنای آمریکا صدها میلیون دلار برای مأموریتهای نظامی در عراق و افغانستان تخصیص دادهاند، فعالیتهای دیپلماتیک و توسعه در آنجا تنها نشاندهنده قسمت کوچکی از این هزینهها است با این حال ارایه بودجه همواره درگیر مباحثات کهنه درباره ارایه کمکهای خارجی است. زمان آن رسیده است که پا را از گذشته فراتر گذاشته و از دیپلماسی و توسعه بهعنوان اولویت امنیت ملی یاد کنیم. اما تنها با حمایتهای لازم از سوی کنگره این ماموریتها موفق خواهند بود. کنگره باید هماکنون بودجه لازم را فراهم سازد.
کلینتون با این ادعا که آمریکا معتقد است پیشرفت فناوری، اجتماعی و سیاسی میتواند و باید برای بهبود زندگی بشر در سراسر جهان استفاده شود، نوشت: تاکید بر قدرت غیرنظامی در راستای سابقه و رسوم آمریکا است. طرح مارشال [طرح کمک اقتصادی آمریکا به توسعه اروپا بعد از جنگ جهانی دوم] یک ابتکار غیرنظامی توسعهای بود که واشنگتن آن را در کنار دولتهای اروپایی برعهده گرفت.
در ادامه مقاله آمده است: "النور روزولت " ریاست کمیته تدوین پیشنویس قانونی را برعهده داشت که بعدها بیانیه جهانی حقوق بشر خوانده شد. سالها پیش از این که عبارتی با نام "قدرت نرم " به بازار باید، "جان اف کندی "، رئیس جمهوری آمریکا بنیانگذار سازمان صلح
(Peace Corps) بود تا تصویری و جلوه متفاوتی از آمریکا به جهانیان ارایه کند.
وی افزوده است: "نورمن بورلاگ " دانشمند آمریکا مسئول برنامهای به نام "انقلاب سبز " بود که میلیونها انسان گرسنه را سیر کرد، دیپلماتهای آمریکایی در سال 1991در گفتوگوها و مذاکرات مربوط به اتحاد مجدد اروپا مشارکت داشتند، بدون این که حتی یک گلوله در این میان شلیک شود. آمریکاییها بهخاطر روحیه نوآوری و حسن نیتشان و این اعتقاد که پیشرفت فناوری، اجتماعی و سیاسی میتواند و باید برای بهبود زندگی بشر در سراسر جهان استفاده شود، در دنیا از احترام برخوردار بودهاند.
وزیر خارجه آمریکا بدون اشاره به انسانهای بیگناهی که بهدست نظامیان آمریکا کشته شدند، در پایان مقاله خود نوشت: زنان و مردانی که در نیروهای مسلح آمریکا داوطلب میشوند نمونههای این روحیه هستند. کسانی که در نهادهای غیرنظامی به پیشبرد منافع آمریکا در سراسر دنیا مشغول هستند نیز همینگونه هستند. ایالات متحده آمریکا با ایجاد توازن مناسب میان قدرت نظامی و غیرنظامی میتواند ارزشها و منافع خود را به پیش برد و از دیگر کشورها در حل مشکلات جهانی یاری و حمایت کرده و مشارکتی قوی دیپلماتیک و توسعه با همتایان سنتی و قدرتهای نوظهور ایجاد کند. ما میتوانیم در مقابل چالشهای جهانی قرن بیست و یکم ایستاده و از پس آزمونهای پیش روسی رهبری و هدایت جهانی آمریکا برآییم.