از آنجایی که امامان معصوم (ع) «کلهم نورٌ واحد» هستند، بهترین شناخت را از یکدیگر دارند و به واسطه علم لدنّی خود، بهترین توصیف‌ها را نسبت به امام بعدی ارائه می‌دهند.
بر همین اساس است که عالمان شیعی در طول تاریخ برای شناخت بهتر و بیشتر از ویژگی‌های امام زمان (عج) به کلام امامان معصوم (ع) رجوع میکنند.
در این نوشتار نیز به دلیل نزدیک بودن سالروز میلاد با سعادت امام رضا (ع)، اخباری که در خصوص حضرت قائم (عج) از امام هشتم وارد شده است را بیان می‌کنیم.
بیشتر احادیثی که درباره امام مهدی (عج) توسط امامان یازده‌گانه پیش از امام دوازدهم بیان شده توسط شیخ صدوق (ره) گردآوری شده‌اند.
این عالم بزرگ شیعی که حدود 10 قرن پیش می‌زیست، در کتاب‌های معتبر و ارزشمند «علل الشرایع» و «عیون اخبار الرضا (ع)» می‌گوید؛ امام رضا (ع) فرمود: «گویا شیعه خود را می‌بینیم در حالی‌که که امام خود را مفقود کرده، مانند چهارپایان طلب چراگاه میکنند و او را نمی‌یابند.» طبق آنچه که شیخ صدوق می‌گوید، این امام همام درباره علل غیبت می‌فرماید: «برای این است که در وقت ظهور، احدی را در گردنش بیعتی نباشد» (علل الشرایع، صفحه 245)
همچنین در حدیث دیگری از امام رضا (ع) نقل می‌کند که؛ «لابد است از وجود حدوث فتنه شدیدی، یعنی غیبت قائم (عج) که همه خواص و اهل سریره بر آن فتنه مبتلا می‌شوند. این در وقتی است که شیعه ما امام سومین را از اولاد من که از امام حسن عسگری (ع) باشد، مفقود کنند که همه اهل آسمان و اهل زمین و هر مرد و زن دلسوخته و حزین به او می‌گریند.»
و بعد امام رضا (ع) که ملقب به «عالم آل محمد» (ص) است، اینگونه ادامه می‌دهد: «پدرم و مادرم فدای همنام و شبیه جدم و شبیه موسی‌بن عمران باد که در بر و دوش او لباس‌های قدس و خلعت‌های ربانی هست که از جیوب آنها انوار فضل و هدایت پرتو می‌اندازند، چه بسیار است مؤمنه دلسوخته و مؤمن تأسف کننده و متحیر در وقت فقدان آب صافی که عبارت از قائم (عج) است. گویا که به حال ایشان نظر می‌کنم و از ایشان مأیوسم که ایشان را ندا دادند با ندایی که از دور شنیده می‌شود، چنانکه از نزدیک شنیده شود و قائم (عج) بر مؤمنین رحمت و بر کافرین عذاب و نقمت خواهد شد.» (عیون اخبار الرضا، جلد صفحه 6)
شیخ صدوق همچنین در روایت دیگری به نقل از دعبل خزایی می‌نویسد: «در خدمت امام رضا (ع) قصیده‌ای سرودم که مضمون اولش این است: «محل تدریس آیات قرآنی بعد از وفات پیامبر (ص) خالی از تلاوت شده و مقام نزول وحی معطل مانده است» و بعد ادامه دادم که «خروج قائم (عج) لا محاله ظاهر می‌شود؛ با نام خدای تعالی و برکات او قیام می‌کند و تمیز میان هر حق و باطل می‌دهد، بر مؤمنین با نعمت و بر منافقین با عذاب و نقمت جزا می‌دهد» وقتی این دو بیت را خواندم، امام رضا (ع) گریه شدیدی کرد بعد از آن سر برداشت و فرمود: «ای خزاعی! روح‌القدس با زبان تو این دو بیت را انشاء کرد. آیا می‌دانی این امام کیست؟ و کسی قیام خواهد کرد؟» پاسخ دادم که نمی‌دانم و این قدر شنیده‌ام که امامی از شما خروج می‌کند، زمین را از فساد پاک می‌کند و آن را پر از عدل می‌کند، چنانکه پر از ظلم و جور شده است، سپس امام رضا (ع) فرمود: «ای دعبل! امامی که بعد از من است، پسرم محمد است و بعد از محمد پسرش علی است و بعد از او پسرش حسن و بعد از پسرش حجت قائم است که در زمان غیبتش انتظار او را می‌کشند و در ایام ظهورش اطاعتش میکنند. هر گاه از دنیا غیر از یک روز باقی نماند، هر آینه خدای تعالی آن را طولانی کند تا اینکه او ظهور و زمین را پر از عدل کند، چنانکه پر از ظلم و جور شده است. و تعیین وقت برای ظهور وی نمی‌شود زیرا که خبر داد به من پدرم، او از پدرش، او از پدرانش که از پیامبر (ص) پرسیدند که قائم از ذریّه تو کی ظهور خواهد کرد؟ فرمود: «مثل او مثل روز قیامت است» «لاَ یُجَلِّیهَا لِوَقْتِهَا إِلاَّ هُوَ ثَقُلَتْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لاَ تَأْتِیکُمْ إِلاَّ بَغْتَةً یَسْأَلُونَکَ کَأَنَّکَ حَفِیٌّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللّهِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لاَ یَعْلَمُونَ» یعنی «جز او [هیچ کس] آن را به موقع خود آشکار نمىگرداند [این حادثه] بر آسمانها و زمین گران است جز ناگهان به شما نمىرسد [باز] از تو مىپرسند گویا تو از [زمان وقوع] آن آگاهى بگو علم آن تنها نزد خداست ولى بیشتر مردم نمىدانند» (سوره اعراف آیه 187) (کمال الدین جلد 2 صفحه 372)
بدین ترتیب است که تمامی اخبار و وعده‌های اولیاء و انبیاء در خصوص ظهور منجی آخرالزمان به گسترش عدالت بر روی زمین است. عدالتی که شامل تمامی مخلوقات خداوند تبارک و تعالی می‌شود و البته باید یقیین دانست که وعده اولیاء و انبیاء که برگرفته از وعده حق الهی است، بدون شک محقق خواهد شد.