مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل آمریکا (CSIS) به تازگی گزارشی را درباره ایران به قلم "آنتونی کوردزمن " ریاست این مرکز منتشر کرده است.
این گزارش تحت عنوان "ایران، خلیج فارس و رقابت گزینه‌های مختلفی را در رابطه با موضوع ایران، خلیج فارس و رقابت استراتژیک در منطقه خلیج فارس مورد بررسی قرار می‌دهد.
وی در این گزارش به بررسی آماری ذخایر نفت و گاز در منطقه خلیج فارس می پردازد و به ارایه توضیحات درباره میزان تولیدات نفت و گاز در کشورهای منطقه می پردازد.
این گزارش با اشاره به مشخصات فیزیکی تنگه هرمز به عنوان شاهراه نفت جهان از این منطقه به عنوان گلوگاه اصلی برتری استراتژیک یاد می کند و به ارایه توضیحات درباره دارایی‌های ایران برای بستن این تنگه می ‌پردازد.
خبرگزاری فارس با توجه به حساسیت موضوع اقدام به تهیه و ترجمه این گزارش کرده است.برخی تعابیر نادرست و افراطی مطرح شده در این گزارش برای حفظ اصالت ترجمه می باشد.
بخش دوم این گزارش به شرح زیر است:

- شرایطی که سناریوها را شکل می‌دهند:
چالش آسیب‌پذیری صادرات: صادرات نفتی؛ زیرساخت‌ها و واردات مهم

میادین نفتی عربستان سعودی
آمار ارایه شده توسط اداره اطلاعات انرژی تا اوت 2008 حاکی از آن است که عربستان سعودی 267 میلیارد بشکه ذخیره نفتی دارد.
تولید روزانه این کشور 9.7میلیون بشکه است.
ظرفیت افزایش 10.5 تا 11 میلیون بشکه در روز به 12.5 میلیون بشکه در روز را دارا است.
صادرات 7.9 تا 98.5 میلیون بشکه در روز که 52 درصد از آن به آسیا است.
ظرفیت پالایش 2.1 میلیون بشکه در روز.
عربستان همچنین100 میدان گازی و نفتی بزرگ دارد.
مجموعه رأس التنوره تقریبا دارای ظرفیت 6 میلیون بشکه در روز است؛ و بزرگترین تاسیسات نفتی دریایی جهان به شمار می‌رود که شامل بندر با حجم 2.5 میلیون بشکه در روز است.
بیش از 75 درصد از صادرات در تاسیسات رأس التنوره صورت می‌گیرد و 3 تا 3.6 میلیون بشکه در روز تاسیسات رأس الجمیه در خلیج فارس صادرات صورت می‌گیرد.
پایانه ینبوع در دریای احمر دارای ظرفیت تقریبی 4.5 میلیون بشکه در روز نفت خام و دو میلیون بشکه در روز گاز مایع و دیگر محصولات است.


زیر ساخت‌های انرژی مهم هستند اما از سوی دیگر شاهد موارد زیر هستیم:
- افزایش پیوسته تقاضای جهانی برای نفت خام، محصولات نفتی و گاز
- افزایش تقاضای کشورهای آسیایی (بیشتر به صورت غیرمستقیم به غرب صادر می‌شود)
- تمرکز زیاد در بخش تاسیسات به منظور رفع کردن هزینه‌های وارده نه به عنوان عامل افزایش سرمای
- برنامه ریزی واکنشی ضعیف، و صرف زمان طولانی برای جایگزین کردن قطعات و اجزای حیاتی.
- استفاده روز به روز که اغلب نزدیک به محدودیت‌های ظرفیتی است
- نبود انسجام سامانه‌ها و توانایی دور زدن در سطح ملی و شورای همکاری خلیج فارس
- بهبود در کاهش تلفات و بالابردن دقت هدف‌گیری سامانه‌های تهاجمی
- خرابکارها و تروریست‌های هوشمندتر.


تنگه هرمز: گلوگاه اصلی
- تنگه هرمز 280 کیلومتر طول و در باریکترین نقطه آن 50 کیلومتر عرض دارد.
- خط قابل تردد کشتی‌ها به عرض 9.6 کیلومتر است که شامل دو لاین رفت و آمدی 3.2 کیلومتری است، یکی به صورت ورودی و دیگری به صورت خروجی که به وسیله یک میانه جداساز 3.2 کیلومتری از هم جدا می‌شود.
- موشک‌های ضد کشتی اکنون بردی نزدیک به 150 کیلومتر دارند
- مین‌های هوشمند و اژدرهای هدایت شونده و هوشمند در منطقه تنگه هرمز قرار دارد.
- همچنین خطر مین‌های شناور، حمله قایق‌های کوچک و ایجاد مزاحمت وجود دارد.
- وجود‌ حس‌گرهای مخفی و آشکار


ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک و تنگه هرمز
- تنگه هرمز 34 مایل یا 55 کیلومتر در باریکترین نقطه آن عرض دارد.
- کانال‌های تنگه هرمز شامل کانال‌های قابل کشتیرانی 3.2 کیلومتری برای رفت‌وآمدهای ورودی و خروجی است که پهنای وسط باند ورود و خروج نیز 3.2 کیلومتر است.
- 40 درصد تجارت نفت جهان از طریق تنگه هرمز صورت می‌گیرد
- بیش از 75 درصد از نفت صادره به ژاپن از این تنگه می گذرد
- 13.4 میلیون بشکه نفت خام در روز از طریق تنگه هرمز در ماه مه 2007 جابجا شده است
- انتقال دو میلیون بشکه محصولات نفتی و بیش از 31 میلیون تن گاز مایع طبیعی.
- 90 درصد صادرات منطقه خلیج فارس از طریق خلیج فارس صورت می‌گیرد
- اداره اطلاعات انرژی EIA پیش بینی می‌کند که صادرات از طریق تنگه هرمز تا سال 2020 دوبرابر خواهد شد و به 30 تا 40 میلیون بشکه در روز خواهد رسید
- منطقه خلیج فارس 40 درصد گاز مایع طبیعی جهان را تا سال 2015 انجام خواهد داد.


دارایی‌های ایران برای "مسدود کردن خلیج فارس "

- 3 زیردریایی از کلاس 877 و تعداد نامشخصی زیردریایی‌های کوچک (قدر-اس‌اس-3)؛ اژدرهای هوشمند، (موشک‌های ضدکشتی) و قابلیت مین هوشمند.
- استفاده از 5 ناو مین‌گذار، کشتی‌های آبی‌خاکی، قایق‌های کوچک، قایق‌های تجاری.
- حمله به نفتکش‌ها، حمل و نقل، تاسیسات ساحلی به وسیله نیروی دریایی سپاه.
- حمله با استفاده از 8 نمونه هواپیمای مدل اوریون ام‌پی‌ای و جنگنده‌های مجهز به موشک ضدکشتی از مدل سی 801 کی (با برد 8 الی 42)، سی‌اس‌اس ان-4 و دیگر موشک‌ها.
- مین‌های شناور آزاد، مین‌های هوشمند و سرگردان، نشت نفت
- موشک‌های زمین‌پایه و دوربرد ضد کشتی که در روی زمین یا جزیره‌ها مستقر می‌شود (سیرساکر اچ‌وای-2، سی‌اس‌اس-سی-3) و کشتی‌ها (سی‌اس‌اس-ان-4 و دیگر کشتی‌ها).
- حملات سپاه پاسداران به تاسیسات مهم صادراتی.
- موشک سطح به سطح نصر-2 مستقر روی کشتی


نقاط کلیدی حساس مربوط به منطقه خلیج فارس-1
نقاط حساس انتقال نفت در سطح جهان به ترتیب اهمیت عبارتند از تنگه هرمز، کانال سوئز، باب‌المندب و تنگه‌های ترکیه.
تنگه هرمز
بر اساس آمار اعلام شده تنگه هرمز در سال 2006 روزانه 16.5 تا17 میلیون بشکه نفت از آن عبور کرده است. تنگه هرمز نفت کشورهای خلیج فارس از جمله عربستان سعودی،‌ ایران و امارات عربی متحده را به مقصدهای اولیه‌ای مانند ژاپن، آمریکا، غرب اروپا و دیگر کشورهای آسیایی عبور می‌دهد.
مشکلات گذشته‌ای که اکنون در تنگه هرمز هنوز وجود دارد عبارتند از مین‌های کاشته شده در طی جنگ ایران-عراق و تهدیدهای پس از حملات 11 سپتامبر.
مسیر جایگزین برای تنگه هرمز خط لوله 745 مایلی شرق-غرب است که از عربستان سعودی به دریای احمر می‌رود.


کانال سوئز
- بر اساس آمار اعلام شده کانال سوئز در سال 2006 روزانه 4.5 میلیون بشکه نفت از آن عبور کرده است. کانال سوئز نفت کشورهای خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی و چند کشور آسیایی را به مقصد اروپا و آمریکا عبور می‌دهد.
- بیش از 3 هزار نفتکش سالانه از کانال سوئز عبور می‌کند و با وجود عرض هزار فوتی در باریکترین نقطه آن، این کانال قادر به عبور نفتکشهای بزرگ نیست.
- "سازمان کانال سوئز " درباره تعریق و تعمیق این کانال برای مناسب شدن آن به منظور عبور نفتکشهای بسیار بزرک و نفتکشهای فوق العاده بزرگ مذاکره کرده است.
- لوله نفتی 200 مایلی سوئز-مدیترانه که همچنین مسیری است ا که از مناطق شمالی مصر از عین سکنی تا ترمینال سیدی کریر عبور می کند.
- ط لوله فوق می‌تواند 3.1 میلیون بشکه نفت خام را روزانه عبور دهد که تقریبا تمام حمل و نقل از طریق شمال عربستان سعودی (حدود 2.3 میلیون بشکه نفت خام در روز) از طریق این خط لوله منتقل می‌شود.
- مسدود ساختن این کانال نفتکش‌ها را به سمت راس جنوبی آفریقا را منحرف می‌کند و این امر مسیر انتقال نفت را 6 هزار مایل افزایش می‌دهد.


باب المندب
- بر اساس آمار اعلام شده باب المندب در سال 2006 روزانه 3.3 میلیون بشکه نفت از آن عبور کرده است. باب المندب نفت خلیج فارس به مقصد اروپا و آمریکا عبور می‌دهد.
- در دهه آینده حجم عبوری نفت از باب المندب 25 درصد رشد خواهد داشت. 2.1 میلیون بشکه نفت در روز به سمت شمال از طریق مجموعه سوئز می‌گذرد.
- عرض باب المندب 18 مایل با دو مسیر رفت و برگشت است
- تنها مسیر جایگزین برای باب المندب خط لوله سعودی شرق-غرب با حجم 4.4 میلیون بشکه در روز است که هم اکنون به طور کامل از آن استفاده می‌شود.

تنگه‌های ترکیه
بر اساس آمار اعلام شده تنگه‌های ترکیه در سال 2006 روزانه 2.4 میلیون بشکه نفت از آن عبور کرده است. تنگه‌های ترکیه نفت منطقه دریای خزر را به مقصد غرب و جنوب اروپا عبور می‌دهد.