امروزه اتحادیه بینالمللی مخابرات راه دور یا دوربرد (ITU) از جمله نهادهای تخصصی سازمان ملل متحد محسوب می شود که بهمنظور ارتقای سطح همکاری های بینالمللی در تمامی زمینههای ارتباطات دوربرد، تأسیس شده است.
این اتحادیه وظیفه قانونگذاری و مدیریت فضای فرکانسی، تدوین استانداردهای تبادل داده و اطلاعات و همچنین کمک به رشد و توسعه ارتباطات در سراسر جهان را بر عهده دارد و مقر این سازمان در ژنو سوئیس است.
اما همه این داستان ها که امروزه بیشتر گرد ما را می گیرد و تا اینترنت ادامه یافته است، از فردای روزی شروع شد که ساموئل مورس در بیست و چهارم می سال 1844 ، توانست اولین سیگنال تلگراف را بین شهرهای واشنگتن و بالتیمور در ایالات متحده مخابره کند.
بدین ترتیب، عصر ارتباطات راه دور آغاز شد و تلگراف بهزودی جهانی شد اما در این برهه از زمان، خطوط تلگراف به سبب آنکه کشورهای مختلف از نظامهای متفاوتی استفاده میکردند و رمز خاص تلگراف خود را بهمنظور حفظ اسرار پیامهای تلگرافیِ نظامی و سیاسی بهکار میگرفتند، از مرزهای ملی فراتر نرفت.
از اینرو، پیامها میبایست قبل از ارسال به کشورهای همسایه، از طریق شبکههای تلگرافی، ابتدا ترجمه میشد و به رمز قابل فهم برای کشور مورد نظر در میآمد و سپس ارسال میگردید.
ده سال بعد تلگراف در دسترس عموم قرار گرفت و وسیله ای برای ارتباط بین الملل نبود، زیرا کشورها از سیستمهای متفاوتی استفاده می کردند و برای حفظ اسرار نظامی و سیاسی، کدهای خاص خود را داشتند.
اما رشد رو به تزاید شبکه های تلگراف در کشورها و استفاده از این ابزار شگفت آور،تنها بیست و یک سال بعد ، 20 کشور اروپایی را بر آن داشت تا در چهارچوب یک توافق چند جانبه به وضع قوانین مشترک و استاندارد کردن تجهیزات، آموزش هماهنگ متصدیان و تعرفه های صورتحساب بپردازند.
بدین ترتیب در 17 می 1865 بعد از دو ماه و نیم مذاکره سخت، اولین معاهده تلگراف بین 20کشور منعقد و به این وسیله اتحادیه بین المللی تلگراف تاسیس شد و اولین مقررات بینالمللی ارتباطات راه دور در آن به تصویب رسید.
اما این اتحادیه پس از کنفرانسی جهانی در مادرید اسپانیا، به اتحادیه بینالمللی ارتباطات راه دور یا همان ITU تغییر نام داد و پس از تاسیس سازمان ملل متحد، در سال 1945 ، آیتییو به نهادی وابسته به این سازمان تبدیل شد .
با اختراع تلفن در سال 1876 و توسعه آن، ارتباطات راه دور وارد مرحله جدید از دوران خود شد و اینگونه شد که وضع مقررات بینالمللی برای ارتباطات تلفنی را، اتحادیه تلگراف بر عهده گرفت.
در سال 1895، اولین سیگنالهای مورس که به جای سیم به وسیله امواج رادیویی ارسال میشدند، مورد استفاده قرار گرفتند و بدین ترتیب، دوره ارتباطات راه دور رادیویی آغاز شد.
پس از جنگ جهانی دوم و تشکیل سازمان ملل متحد اتحادیه بینالمللی ارتباطات دوربرد عملا شکل گرفت.
یکی از نقشهای کلیدی این اتحادیه تضمین اتصال متقابل سریع و آسان میان شبکهها در نقاط مختلف جهان است که در واقع عامل اصلی در رشد شبکههای ارتباطی دوربرد بهشمار میآید.
از جمله اهداف ذکر شده در اساسنامه این اتحادیه، برقراری و توسعه همکاریهای بینالمللی میان اعضای اتحادیه بهمنظور بهبود و استفاده درست از امکانات ارتباط دوربرد؛ ارتقای فنی و ارائه کمک به کشورهای در حال توسعه در زمینه ارتباطات دوربرد و نیز فراهمآوری اطلاعات و منابع مالی مورد نیاز برای اجرای آنها است.
توسعه امکانات فنی، افزایش بهرهوری خدمات ارتباطات دوربرد و استفادهپذیر کردن آنها تا حد ممکن برای عموم مردم، گسترش مزایای استفاده از فنآوریهای نوین ارتباط دوربرد در تمام نقاط دنیا، ارتقای سطح استفاده از خدمات ارتباط دوربرد با هدف تسهیل روابط سالم ایجاد هماهنگی میان فعالیتهای اعضای اتحادیه، کمک به انتخاب رویکردی روشنتر در مباحث ارتباط دوربرد در اقتصاد و جامعه اطلاعاتی جهانی، از طریق همکاری با دیگر سازمانهای دولتی بینالمللی و منطقهای از دیگر اهداف این اتحادیه است.
همان گونه که در ابتدا گفته شد ، جهان از روزی که مورس تلگراف را در 145 سال پیش اختراع کرد ، چنان دگرگون شده ، که حتی چنین اتحادیه هایی نیز از فضای ارتباطات گاه عقب می مانند.
امروزه دیگر حتی چنان سی سال پیش از دهکده جهانی همانگونه که مک لوهان سخن گفت نمی توان حرفی زد. امروز مائیم و دریچه ای از ارتباطات جهانی، یا شاید برعکس امروز جهانی از ارتباطات رادیویی و دیجیتالی داریم که ما احساس می کنیم در آن زندگی می کنیم.
*عکس الصاق شده به گزارش اولین تلگراف ساخت ساموئل مورس است .