برنامه خاورمیانه ای مرکز مطالعاتی ویدرو ویلسون که در فوریه 1998 همزمان با مداخله فزاینده آمریکا در منطقه خاورمیانه و تغییرات مداومی که در بسیاری از کشورهای این منطقه در شرف وقوع بود ایجاد شد، تمرکز خود را در جهت تحولات بلند‎مدت و ایجاد تغییرات در ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی منطقه و روابط آن با آمریکا قرار داد.این مرکز با برگزاری کنفرانس ها و نشست ها به‎منظور ارزیابی این تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در خاورمیانه، نقش منطقه در صحنه بین الملل، منافع آمریکا در منطقه و تهدیداتی که این منطقه با آن مواجه بوده یا برای دیگر مناطق جهان به همراه دارد، کار خود را پیش برده و با به مشارکت گرفتن شخصیت ها و مقامات با نفوذ آمریکایی تلاش داشته است، مقاصد این مؤسسه را از طریق این سیاستمداران و شخصیت ها پی‎گیرد.
این مرکز تمرکز ویژه ای روی ایران داشته و تلاش کرده با ارایه توجه خاص و تحلیل هایی از تحولات سیاسی و اجتماعی و داخلی ایران به‎دنبال تغییرات نرم در کشور باشد. هدف گذاری این مؤسسه برای این منظور، تقویت تمایلات نسل جوان ایران به‎سمت ایجاد اصلاحات و توسعه آن‎چه که آزادی های مدنی در کشور خوانده می شود، قرار گرفته است. این مرکز در برنامه خاورمیانه ای خود که هدایت آن را «هاله اسفندیاری» برعهده دارد به کشف ماهیت جامعه مدنی ایران، جایگاه مرکزی ایران در خاورمیانه، روابط آن با کشورهای همسایه، اولویت های سیاست خارجی کشور، برنامه هسته ای ایران و بررسی‎های مربوط به آشتی میان تهران و واشنگتن می‎پردازد.
برنامه این مرکز برای نسل جوان در خاورمیانه نیز روی مسایلی همچون کشف نشانه های رشد غیرمنتظره جمعیت جوانان در منطقه، بی‎کاری گسترده در میان جوانان، محدودیت در دسترسی به تحصیلات عالیه، سواد فنی کشورها و سطح مشارکت سیاسی در میان جوانان تمرکز داشته است.
در راستای پیشبرد سیاست های نرم این مرکز درباره ایران، برنامه خاورمیانه ای مرکز ویدرو ویلسون در تاریخ سی‎ام ژوئن 2009 یعنی حدود بیست روز بعد از انتخابات بیست و دوم خرداد در ایران که با پیروزی مجدد محمود احمدی نژاد و حوادث و ناآرامی های متعددی همراه بود، اقدام به برگزاری نشستی با عنوان «انتخابات ریاست‎جمهوری ایران: آن‎ها به ما چه می گویند؟» کرد.در این نشست هاله اسفندیاری، مدیر برنامه خاورمیانه ای مرکز ویدرو ویلسون که مدتی نیز در ایران در بازداشت بود، به گفت وگو درباره نتایج انتخابات ایران و عوامل مؤثر بر این انتخابات و طرح دیدگاه ها درباره نتیجه آن پرداخت. در این کنفرانس افرادی مانند «فریده فرحی» یکی از کارشناسان علوم سیاسی تحصیل‎کرده در دانشگاه هاوایی در مانوآ که با مرکز ویلسون رابطه نزدیکی دارد، «فریبرز قدر» مشاور ارشد مرکز مطالعاتی بانفوذ مرکز مطالعات راهبردی و بین الملل موسوم به CSIS، «رابین رایت» از صاحب نظرات علوم سیاسی در مرکز ویدرو ویلسون و از خبرنگاران و ستون نویسان ارشد روزنامه واشنگتن پست و فردی به نام «الحکیم» El-Hokayem از صاحب‎نظران سیاسی در امارات متحده عربی شرکت داشتند.این نشست پانزده روز بعد نیز با همین عنوان بین هاله اسفندیاری، فریده فرحی و فرد دیگری به نام «افشین مولوی» که او نیز از اعضای ارشد مرکز ویدرو ویلسون است، ادامه پیدا کرد و در آن نیز به بررسی انتخابات خرداد ماه ریاست‎جمهوری ایران و نتایج آن پرداخته شد. فایل صوتی این نشست نیز در پایگاه اینترنتی برنامه خاورمیانه ای مرکز ویلسون در دسترس قرار دارد. تلاش این مؤسسه این بود که با بررسی اوضاع ایران ایده هایی در زمینه ادامه روند بی ثبات سازی ایران و پیشبرد اهداف مرکز ویلسون در کشور ارایه دهند.رابین رایت در این نشست در طرح دیدگاه خود از انتخابات و حوادث بعد از آن، اغتشاشات بعد از انتخابات بیست و دوم خرداد را مرحله چهارم تقلای ایرانی ها، در صد سال اخیر درباره موضوع قدرت در کشور توصیف می کند و مدعی می‎شود این ناآرامی ها در ادامه حرکت هایی است که از انقلاب مشروطه آغاز و با جنبش ملی گرایی دکتر مصدق ادامه یافت تا به انقلاب اسلامی در سال 1357 رسید. به عقیده وی این انتخابات موجب رو‎ در رو قرار گرفتن دو اردوگاه رقیب در ایران شد. راستی های جدید که حول احمدی نژاد جمع شده بودند و به‎گفته این کارشناس علوم سیاسی آمریکایی از سوی رهبری ایران نیز مورد حمایت بودند.
وی اردوگاه مقابل را نیز با عنوان چپی های جدید نام نهاد و افزود که این اردوگاه شامل دو رییس‎جمهور قبلی ایران یعنی هاشمی رفسنجانی و خاتمی و همچنین میرحسین موسوی است. به‎گفته رایت این ائتلاف گسترده ترین گروه جریان چپ گرا در ایران از زمان انقلاب تاکنون بود.رایت در ارایه راهکار برای ادامه جنگ نرم در ایران، عنوان کرد که سه عامل در شکل گیری فاز بعدی حرکت ایرانی ها نقش دارد که شامل رهبری، اتحاد و نیروی حرکت می شوند و ادامه داد که جریان مخالفان در ایران در بخش رهبری و هدایت کار آسیب پذیر است.رابین رایت تأکید می کند که اگر موسوی نتواند به‎زودی خود را به‎عنوان رهبر قدرتمند جلوه گر کند، مخالفت ها در ایران پراکنده شده و به‎سوی دیگری خواهند رفت. وی تصریح می کند که نظام ایران در بحث اتحاد، بیشترین آسیب پذیری را دارد و دلیل آن را نبود به زعم خود عدم اعتبار ناشی از انتخابات و همچنین اقدامات سرکوبگرانه از سوی روحانیون و سیاسیون ارشد ایران، عنوان کرد.
پیش بینی رایت از عامل تعیین‎کننده آینده این روند، آن است که باید دید کدام سو می تواند نیروی حرکت را حفظ کند. با این حال به عقیده وی حالا که مسایل باز شده است، ایران نمی تواند به آن وضعیتی که پیش از انتخابات بیست و دوم خرداد داشت بازگردد.فریده فرحی نیز در این نشست مدعی شد که بحران در ایران شبیه هیچ‎یک از بحران هایی نیست که در تاریخ معاصر در کشورهای دیگر رخ داده است، چراکه دلالت بر نقص در دو نهاد اساسی دارد. اول نهاد انتخاباتی و دوم نهاد رهبری. به عقیده وی، حوادث انتخابات ایران به‎خاطر محاسبات اشتباهی بود که در میان اردوگاه مخالفان و اردوگاه حامیان احمدی نژاد رخ داده بود.
به عقیده فرحی، مخالفان امکان آن‎چه را که وی دستکاری گسترده در آرا نامید، دست‎کم گرفته بودند. از سوی دیگر، احمدی نژاد و حامیانش قدرت موسوی در به میدان آوردن این تعداد از ایرانی ها در انتخابات را دست‎کم گرفته بودند. به همین دلیل، طرح حامیان دولت، برای اعلام نتایج با اختلاف دو سوم آرا را ناکام گذاشت.فریبرز قدر نیز در مباحث خود از منظر اقتصادی وارد شد و به بررسی عوامل تاثیرگذار بر اقتصاد ایران و به تشریح آن‎چه پرداخت که به عقیده او مسایل مهم اقتصادی بعد از انتخابات بدل خواهند شد: نظیر تورم شدید در بخش مسکن، مواد غذایی، تأثیر آن‎ها بر ارزش پول ملی. وی با اشاره به همراهی این عامل بیکاری در کنار اتکای ایران به اقتصاد نفت و گاز تلاش کرد اوضاع ایران را وخیم جلوه دهد. وی همچنین اشاراتی به همکاری دولت و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و افزایش مجتمع های نظامی صنعتی در ایران و سلطه بر سیاست و بخش خصوصی ایران داشت. وی پیش بینی کرد که رقابت موسوی و احمدی نژاد به مناقشه درباره کنترل مالی و توزیع پول در کشور درآید. قدر پیشنهاد می‎دهد برای درک سیاست در ایران باید «جریان پول» در کشور را دنبال کرد.
الحکیم نیز به بررسی تأثیرات حوادث انتخابات ایران در خاورمیانه و خلیج‎فارس پرداخت و عنوان کرد که منطقه این اعتراضات را به‎عنوان فاز دوم از انقلاب اسلامی ایران برداشت می‎کند. وی کوشید به تلاش ایران برای تحکیم قدرت منطقه ای بپردازد و درباره انتخابات نیز گفت که اگر موسوی رییس‎جمهور می شد می‎توانست تاثیر مثبتی در روابط ایران و آمریکا پیش آورد.

دسته ها : سیاست
پنج شنبه 1388/8/28 19:31
X