می‌توانید به ازای هر خودرو دست کم 600 لیتر سوخت کمتر مصرف کنید و یا به عبارتی در سال 50 هزار تومان کمتر پول بنزین بدهید. البته اگر قیمت واقعی بنزین را یک چیزی حدود 50 سنت یا 500 تومان در نظر بگیریم رقمی که از محل صرفه جویی سالانه عاید کشور می شود به ازای هر خودرو به 300 هزار تومان می‌رسد.

مواردی که مطرح خواهند شد، صرفاً جهت پایین آوردن مصرف سوخت است و لزوماً نمی‌تواند بهترین راندمان را به همراه داشته باشد. برخی نکات حتی معکوس خواهند شد.
با توجه به جیره بندی شاید استفاده از راه‌های کاهش مصرف بنزین برای عده ای مفید باشد. گرم کردن ماشین در صورتیکه هوای بیرون برای خودتان سرد نیست لزومی ندارد برای روشن کردن پس از روشن نمودن می‌تواند حرکت کنید. بهترین راه کاهش مصرف سوخت حرکت کم شتاب است. تخت گاز نکنید و اجازه بدهید سرعت ماشین به آرامی زیاد شود. دور موتور را نه زیاد بالا ببرید و نه زیاد پایین نگه دارید معمولاً برای خودروهای ایرانی دو موتور 2 الی 4 هزار بهترین حالت است معمولاً برای خودروهای دور موتور 3 هزار بهترین حالت است. سرعت خودرو را حداکثر تا حدود 80 یا 90 نگهدارید زیرا بیش از آن نیروی هوا مصرف بنزین را زیاد خواهد کرد.
در سرپایی‌ها هرگز دنده را خلاص نکنید در حالت خلاص موتور برای روشن ماندن بنزین می‌سوزاند اگر ماشین در دنده باشد چون موتور توسط گیربکس حرکت می‌کند در دنده‌ای مناسب بگذارید (دنده 3 یا 4) و اصلاً گاز را فشار ندهید. در سر بالایی‌ها هم سعی کنید دور موتور مناسب باشد دور موتور کم در سر بالایی (زیر 3 هزار) مصرف سوخت را زیاد می‌کند. خاموش و روشن کردن ماشین پشت چراغ قرمز لزومی ‌ندارد. سعی کنید مسیری را بروید که کمتر چراغ قرمز یا توقفگاه داشته باشد اگر مسیر طولانی بشود نیز بهتر است از اینکه پشت حتی یک چراغع قرمز بمانید. ترمز کردن اثری بر مصرف بنزین ندارد پس در ترمز کردن هیچوقت شک نکنید حتی ترمز کردن شدید هم مصرف بنزین را زیاد نمی‌کند. سعی کنید با سرعت ثابت حرکت کنید و خیلی سرعت ماشین را کم و زیاد نکنید. عوض کردن دنده‌ها در سرعت مناسب خیلی مهمه سعی کنید دنده را در وضعیتی عوض کنید که خودرو هیچ تکانی نخورد.
رانندگی در شهر و جاده
1 در رانندگی با دو موتور بالا پرهیز کنید. این کار حتی تا 40% مصرف سوخت را افزایش می‌دهد.
2 «کم گاز» رانندگی کنید. سعی کنید پدال گاز را در یک سوم وحتی در یک چهارم ارتفاع آن حفظ کنید.
3 بهتر است زودتر به دنده سبک‌تر بروید. این عمل را در سربالایی‌ها به هنگامی انجام دهید که دور موتور شما به کمی بیش از نصف limit line رسیده باشد؛ در سرپایینی‌ها به دور موتور توجه نکنید و تنها دنده را افزایش دهید (به دنده سبک تر بروید) و گاز را رها کنید (در سراشیبی‌های تند این کار خطرناک است). در کفی‌ها هنگامی که دور موتور نصف limit line است دنده را افزایش دهید. کمتر معکوس بکشید، با ترمز دور موتور را کاهش دهید بعد دنده را کاهش دهید. دقت کنید که افزایش دنده در سر بالایی‌ها، وقتی دور موتور پایین است (کمتر از نصف limit line و بسته به شیب) به موتور آسیب می‌رساند.
4 هر چه سرعت شما بالاتر باشد (تا حد مجاز!) و در دنده سبکتری حرکت کنید مصرف بنزین خودرو کمتر خواهد بود (به نسبت مسافتی که طی می‌کنید). در هر دنده و سرعتی که حرکت می‌کنید، دو پارامتر «دور موتور پایین» و «حرکت کم گاز» را فراموش نکنید. و برای خودرویی چون پیکان به هیچ وجه این نسخه تجویز نمی‌شود چون قدر سرعت بالاتر می رود مقاومت هوا هم بیشتر می‌شود.
حال به چند پاسخ مهم در رابطه به کاهش مصرف بنزین پاسخ می‌دهیم:
صبح‌ها روشن شدن خودرو با اولین استارت مهم است؟
بله. اگر با اولین استارت روشن نشد ببینید خودروتان انژکتوری است یا کاربراتوری. اگر انژکتوری بود بهتر آن است که به تعمیر گاه‌های دارای دستگاه دیاگ مراجعه کنید ولی اگر کاربراتوری بود مراجعه به یک تعمیر کار زبده کافی است. اگر در هوای سرد اتومبیل شما گرم می‌شود احتمالاً باید ترموستات آن را عوض کنید. به هر حال اقدام هر یک از این امور در صورت عدم دسترسی به تعمیر گاه برای خود شخص امکان دارد.
برخی عادت دارند صبح قبل از روشن کردن خودروشان، کاپوت را بالا بزنند و دقایقی از وقت خود را صرف بازرسی قطعات موتور کنند آیا این کار هر روز صبح ضروری است؟
خودرو با صاحبش حرف می‌زند و ایرادهای خود را راننده اطلاع می‌دهد! مثلاً وقتی لوله اگزوز شم صدا می‌کند یا از درون آن دود بیرون می آید حتماً موتور سعی دارد چیزی به شما بگوید!
پیش از روشن نمودن موتور اتومبیل خود ابتدا به ناحیه زیر کاپوت نگاهی بیندازید تا ببینید آیا همه اجزا و وسایل در وضعیت مناسبی قرار دارد و کار خود را درست انجام می‌دهند یا خیر.
اگر فیلتر هوا کثیف باشد و با سرعت 80 کیلو متر در ساعت حرکت کنید، با مصرف هر لیتر بنزین تقریباً نیم کیلو کمتر جلو می‌رود. مثلاً خودروی شما اگر با مصرف هر لیتر بنزین معادل 15 کیلو متر جلو می‌رود، وقتی فیلتر هوا کثیف باشد همین مقدار بنزین مصرف می کند ولی معادل 5.14 کیلو متر جلو می‌رود.
اگر سوپاپ تهویه کارتر را نیز درست کار نکنید راندمان و بازده موتور کاهش می یابد و احتمال آلوده شدن روغن موتور و روغن سوزی نیز هست.
اگر شمع‌ها خوب جرقه نزند و به اصطلاح موتور جرقه کم بیاورد، مصرف سوخت تا 25 درصد افزایش می‌یابد.
اگر سیستم جرقه زنی خودرو نیازمند تنظیم است با یک تنظیم ساده میزان کربن مونوکسید کربن و هیدرو کربن‌های خروجی از اگزوز به اندازه 40 تا 50 درصد کاهش می‌یابد. با این کار هم در مصرف سوخت کاهش می‌یابد و هم عملکرد موتور بهتر می‌شود.
اگر تسمه‌های مختلفی که پروانه، واتر پمپ، دینام و انواع وسایل دیگر را به موتور وصل می‌کند، بیش از اندازه شل یا سفت باشد بازده موتور به شدت کاهش می‌یابد. تسمه باید حدود 1.25 سانتی متر آزادی داشته باشد و ساییده و نخ‌نما نباشد.
اگر ترمز تنظیم نباشد، ممکن است در حین حرکت خودرو با کاسه یا دیسک ترمز تماس داشته باشند و در برابر حرکت چرخ برای چرخیدن توان بیشتری لازم داشته باشد. بهترین راه این است که زیر چرخ جگ بزنید و آنرا با دست بچرخانید. اگر ترمز با کاسه یا دیسک اصطکاک داشته باشد، وقتی می‌خواهید چرخ را بچرخانید مقاومت انرا حس خواهید کرد.
اگر لوله اگزوز اتومبیل شما صدای غیر عادی می‌دهد، ممکن است سوراخ شده باشد.
در مورد گرم کردن صبح‌گاهی موتور به صورت کارکردن درجا راه حل اساسی چیست؟ آیا اگر این کار را نکنیم پوسته موتور ترک می‌خورد؟
حرکت تا 2 کیلومتر با موتور سرد، تا 70 درصد به مصرف سوخت اتومبیل شما افزوده می‌کند. ولی برای گرم کردن موتور احتیاجی به گرم کردن درجا آن هم در زمان طولانی نیست. زیرا برای گرم کردن موتور اتومبیل‌های قدیمی می‌توانید پس از یک دقیقه راه بیفتد. اما برای گرم کردن خودرو ابتدا کمی آهسته در رانندگی به میزان مصرف سوخت ارتباط دارد. این گفته صحیح است؟
بله. شاید باور نکنید اما حتی در هنگام گردش به چپ بنزین بیشتری مصرف می‌شود تا هنگام گردش به راست ناگریز باید توقف کرد و موتور ماشین باید مدتی درجا کار کند و این یعنی بنزین بسوزاند اما جلو نرود تا راه باز شود و شما بتوانید به چپ گردش کنید.
در این هنگام نیز برای هیکل سنگین اتومبیل را از حالت سکون به حالت حرکت در بیاورید که این هم مستلزم مصرف کردن بنزین اضافی است. به همین دلیل با دور زدن میدانی که در نزدیکی شماست، یا از محل دور برگردان، بنزین کمتری مصرف می شود تا دور زدن در وسط خیابان.
خیر. راننده باید قبل از اینکه صدای زوزو موتور درآید و به اتومبیل فشار بیاید دنده را تعویض بکند و به دنده‌های بالاتر برسد. راننده باید آهسته و نرم راه بیفتد و به تدریج سرعت بگیرد. به حرکت آوردن خودرو از حالت سکون نیازمند مصرف کردن توان زیادی است. می‌توانید این توان را به صورت موثر با راه افتادن آهسته و سرعت گرفتن تدریجی سرعت خود را افزایش دهید، می‌توانید تا 50 درصد در مصرف سوخت برای پیمودن این مسافت اولیه صرفه‌جویی کنید.
یکنواخت رانندگی کنید. موج‌های توقف و حرکت ترافیک را در نظر بگیرید تا ناگریز از توقف نشوید. قبل از رسیدن به سربالایی، به تدریج سرعت خود را افزایش دهید به این ترتیب خودروی شابخشی از مسیر را بدون زحمت روی پدال گاز فشار ندهید. تا سرعت اولیه خود را حفظ کنید، مگر در حالتی که راه را بند آورده باشید.
در سرازیری گاز ندهید. وزن خودرو و سرعت اولیه آن شما را تا پایین سرازیری می‌برد. پایتان را از روی پدال گاز بردارید و اجازه بدهید موتور کمی استراحت کند.
زمان خاصی را برای بنزین زدن مد نظر داشت؟
یا صبح زود یا شب که هوا خنک‌تر است بنزین بزنید. بنزین هم مثل هر چیز دیگر در هوای گرم منبسط می‌شود. با افزایش دما به میزان 18 درجه سانتیگراد، 50 لیتر بنزین تقریباً به اندازه یک لیتر منبسط می‌شود. یعنی اگر در دمای 30 درجه سانتیگراد بالای صفر، 50 لیتر بنزین در باک خودروی خود بریزید و کنار پمپ بنزین توقف کنید تا هوا خنک شود و به 12 درجه سانتیگراد بالای صفر رسد، سرباک تقریباً به اندازه 1 لیتر پایین می رود. هرگز باک را بیش از اندازه پر نکنید. کمی بگذارید خالی بماند. اگر باک بنزین را تا خرخره پر کنید وقتی درب باک را ببندید و راه بیفتد اگر از سربالایی بالا روید یا خودرو را در آفتاب پارک کنید، بنزین از بالای باک بیرون می‌ریزید.
انجام چه اقداماتب را از سوی راننده برای مصرف بهینه سوخت اتومبیل ضوری است؟
اگر لاستیک‌های اتومبیل کم‌باد باشند، با مصرف هر لیتر بنزین تقریباً 1.5 کیلومتر راه خواهید پیمود. به علاوه لاستیک‌های کم باد سریعتر ساییده می‌شوند. پس به اندازه کافی هوا به لاستیک برسانید. با توجه به رسیده فصل گرما لاستیک‌های گل برفی و لاستیک‌های یخ شکن را هر چه زودتر عوض کنید. این لاستیک‌ها مصرف سوخت را افزایش می‌دهند.
باربند ظاهر گمراه کننده‌ای دارد. خیلی سبک به نظر می‌رسد و روی آن هم می‌شود هر چیزی را گذاشت. اما باربند به ویژه وقتی که بار روی آن باشد مقاومت بسیار زیادی در برابر هوا ایجاد می‌کند و جریان هوا را در اطراف اتومبیل‌تان مختل می‌سازد. اگر ناگریز شدید باربند ببندید، دست کم بعد از اتمام کارتان آنرا باز کنید و باربند را همه جا با خودتان نبرید.
وقتی کولر اتومبیل روشن باشد با مصرف هر لیتر بنزین بسنجید. مثلاً اگر با سرعت 50 کیلومتر در ساعت رانندگی می‌کنید و گاز می دهید تا سرعت خود را به 80 کیلو متر در ساعت برسانید، در حال که می دانید 300 متر جلوتر باید سرعت خود را کم کنید تا مثلاً از چراغ چشمک‌زن یا میدان بگذارید، بنزین گرانبها را بیهوده برای رسیدن به سرعتی تلف کرده اید که خیلی زودتر باید آنرا کاهش دهید.
آیا موتورشویی و تمیز نگه داشتن اجزای زیر کاپوت خوب است یا نه؟
بسیاری عقیده دارند آنچه که دیده نمی‌شود ضرری به حال ما نخواهد داشت و هرگز خودشان را به زحمت نمی‌اندازند که موتور اتومبیل و محفظه زیر کاپوت را تمیز کنند. البته درست است کسانی که اتومبیل و محفظه زیر کاپوت را تمیز کنند. البته درست است کسانی که اتومبیل خود را می‌خواهند بفروشند یا به نمایش بگذارند یا آدم‌های وسواسی همواره موتور اتومبیل خود را تمیز نگه میدارند اما دلایل عملی‌تری برای پاکیزه نگه داشتن این ناحیه و حذف گریس روغن بنزین و گرد و غبار از آن وجود دارد. روغنی که در بدن سیلندر گرم شده در کارتر باید خنک شود تا هنگام بازگشت به موتور بتواند نقش خنک کنندگی خود را اجرا کند. کارتر از طریق تماس با هوایی که هنگام حرکت اتومبیل زیر آن جریان دارد خنک می‌کنند. بخش از گرمای وتور و نیز سایر اجزای فلزی زیر کاپوت نیز از طریق تماس بدنه آنها با هوا دفع می‌شود. اگر لایه‌ای از روغن و گریس و گرد و غبار و حشرات بی جان و احتمالاً هزار و یک جور آشغال دیگر روی بدنه موتور و وسایل دیگر را پوشانده باشد؟
مبادله گرما بین سطح این وسایل و هوا وجود ندارد و در حقیقت موتور گرم می‌ماند. موتور گرم قدرت کافی ندارد و در حقیقت بخش عمده بنزین مصرفی را به گرما تبدیل می‌کند و شما برای طی مسافت ثابت باید مقدار بیشتری بنزین مصرف کنید.
آیا تعویض به موقع روغن موتور ارتباطی به مصرف بنزین دارد؟
بله. اگر روغن موتور اتومبیل خود را به موقع و به صوت منظم عوض کنید و همیشه موتور را طوری تنظیم کنید ه در اوج قدرت و بازده باشد احتمالاً متوجه می‌شوید که مصرف بنزین خودروی شما در مقایسه با گذشته چقدر کاهش می‌یابد. اگر سوپاپ تهویه کارتر خوب کار نکنید بازده موتور کم می‌شود و احتمال آلوده شدن روغن موتور و روغن سوزی کاهش وجود دارد که همین موضوع موجب افزایش مصرف سوخت هم می‌شود.

نویسنده:مریم گودرزی نسب، ماهان دارایی

منبع: نشریه توسعه و صنعت، شماره 289

دسته ها : عمومی
پنج شنبه 1388/7/30 8:15
X