سیر فزاینده تحولات سیاسی کشور مصر درنهایت به تغییر بنیادی در راس ساختار رهبری این کشور رسید. حسنی مبارک که قصد داشت، سلسله پادشاهی مبارک را با به تخت نشاندن جمال مبارک پسر ارشد و تاجرمسلک خود پایه گذاری کند، حالا باید تنها به فکر حفظ اندوخته های دلاری خود باشد که طی 30 سال گذشته آن را از جیب ملت مصر و ثروت های طبیعی آن غارت کرده است.

* مصر، شمشیر داموکلس اوباما

صدای اعتراضات مردم فقیر از محله های پست قاهره حالا ازمیان پرده های امنیتی و حفاظتی رژیم مبارک گذشته و حتی به پایتخت کشورهای اروپایی و آمریکا رسیده است.
اوباما می گوید، صدای ملت مصر را شنیده است و در اولین قدم پیک های سیاسی خود را راهی قاهره کرده تا به زعم خود مبارک را از ادامه حکومت بر ملت مصر منصرف کند که البته مبارک با دو هفته تاخیر متوجه شد، که همه چیز به پایان رسیده است.
فرماندهان ارتش مصر که نسل جدید آن ها همگی در آکادمی های نظامی غربی آموزش دیده اند، مواضع خود را با همتایان آمریکایی خود هماهنگ می کنند تا مدیریت آمریکا را بر جریان تحولات مصرکامل کنند.
به نظر می رسد، دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده این بار نمی خواهد اشتباهات خود را درجریان وقایع 1979 تهران تکرار کند و با از دست دادن متحد کلیدی خود،‌ کنترل خاورمیانه، حساس ترین منطقه جهان را از دست بدهد.
آیا این بار شانس به اوباما روی آورده است. به نظر می رسد، مصر می تواند، نقش داموکلس را برای اوباما ایفا کند.

* ریشه های خشم، حقارت در مقابل رژیم صهیونیستی

مصر قدیمی ترین تمدن تاریخی را در بین کشورهای عربی دارد و از فرهنگی غنی برخوردار است که نه تنها در منطقه بلکه در کل جهان بی نظیر است.
دانشگاه مذهبی الازهر به عنوان اصلی ترین قطب تربیت فضلای مذهبی همچنان نقشی بی بدیل در‌ جهان اهل سنت ایفا می کند. در طول تاریخ معاصر نیز مصر مبدا تحولات در جهان عرب بوده است. جمال عبد الناصر سرهنگ جوان ارتش ملک فاروغ پادشاه مصر با کودتایی سریع یک جمهوری عربی را در منطقه به راه انداخت.
همین حرکت کافی بود تا زنجیره ای از کودتاهای نظامی درکشورهای عربی به راه بیفتد و نظامیان سوریه و عراق راه عبدالناصر جوان را دنبال کنند.
حضور درخط مقدم نبرد با رژیم صهیونیستی علی رغم شکست در نبردهای 1957و 1967 سبب محبوبیت مصر در میان مسلمانان و به خصوص انقلابیون شد.
در نقطه مقابل نیز رژیم پهلوی به همراه پادشاهی سعودی نماد ارتجاع و همکاری با غرب و رژیم صهیونیستی محسوب می شدند. اما سیر حوادث همه چیز را تغییر داد. انقلاب اسلامی در ایران و انقراض رژیم پهلوی، نظامی را در خاورمیانه به سرکار آورد که تبدیل به دشمن اصلی اسراییل در منطقه شد.

* ایران مصر را کنار می زند

مصر با امضای معاهده کمپ دیوید تبدیل به دوست و حافظ رژیم صهیونیستی در منطقه شد. طی 30 سال گذشته مبارک مصر را تبدیل به رفیق گرمابه و گلستان مصر کرده است و در مقابل از کمک های بی دریغ آمریکا که در سال 2009 به 1.3 میلیارد دلار در سال می رسد، بهره مند شده است.
ولی دیدگاه مردم مصر نسبت به رژیم صهیونیستی نه تنها هیچ تغییری نکرده است،‌ بلکه به نفرت آنان به صورت مداوم به دلیل تحقیر آنان از سوی این رژیم افزوده شده است.
در حقیقت بخشی از طوفان کنونی جوانان مصری ثمره سال ها حقارت در برابراسراییل بوده است که بارها به شکل های مختلف اعم از تظاهرات های مردمی و محدود تا به رگبار بسته شدن گردشگران اسراییلی خود را نشان داده است.

* ریشه های خشم، رژیم تاجران

مصر در حقیقت رژیم تاجران است. کسانی که از قبال پروژهای دولتی به نان و نوایی رسیده اند و حالا جزو سردمداران افتصاد این کشور محسوب می شوند.
در حقیقت علی رغم تمام تبلیغاتی که در خصوص پیشرفت های اقتصادی رژیم مبارک به عمل می آید،‌ وضع زندگی برای اغلب مردم این کشور درحال اسف بار شدن است.
بحران نان در سال 2008 و افزایش مداوم آن در حالی که اغلب مردم این کشور وابسته به یارانه های دولت هستند، تنها گوشه ای از کوه یخ مشکلات اقتصادی این کشور محسوب می شود. طبق برخی برآوردها در صورتی که دولت آمریکا کمک های خود را به این کشور قطع کند، مصر تنها 80 روز ذخیره گندم در سلیوهای خود خواهد داشت.
این در حالی است که مصر دارای ظرفیت های بالقوه فراوانی در خصوص رود نیل، کانال سوئز و ظرفیت های معدنی است اما فساد حاکم بر این کشورمانع از بکار گیری آن می شود.

* فساد و دیگر هیچ

"سازمان‌ بین المللی در شفاف سازی " در آخرین گزارش خود در سال 2010 به میزان بسیار بالای فساد در دولت حسنی مبارک اذعان کرده و آن را غیر قابل تحمل خوانده است.
این سازمان در گزارش خود با اشاره به وضعیت کنونی مصر، حزب حاکم این کشور به رهبری حسنی مبارک را مسئول این فساد شدید می داند.
فسادی که با خاندان مبارک پیوندی نزدیک دارد و نمونه اصلی آن ازدواج جمال مبارک با دختر یکی از تاجران این کشور است.
"سوزان مبارک " همسر حسنی مبارک نیز هماند همتای تونسی خود "لیلی طرابلسی " امپراطوری خود را در مصر دارد و سرقفلی برخی از وزارت خانه های این کشور نیز در اختیار وی قرار دارد.

* الگوی آینده مصر: اسلام گرایی مارگارینی یا....

حالا که فساد بی اندازه رژیم مبارک و حقارت های مداوم مصر سبب سست شدن پایه های رژیم مبارک و رفتن خود وی منجر شده است، از هم اکنون پیش بینی ها در خصوص آینده مصر در حال اوج گرفتن است.
سران کشورهای عربی و رسانه های وابسته به آن با شدت هرچه تمام تر در حال تخطئه هر آن چیزی که کوچکترین ارتباطی با جنبش های اسلام گرایی هستند.
در آنسوتر کشورهای غربی با اشتیاق به دنبال حاکم کردن مدل ترکیه در مصر هستند. در حقیقت مدل ترکیه با وجود موضع گیری های سطحی در مقابل غرب،‌ امکان ارتباط با رژیم صهیونیستی را مهیا می کند.
این همان ویژگی است، که یک مشخصه حیاتی در سیاست خارجی مصر محسوب می شود. حیات رژیم صهیونیستی وابسته به حفظ قرارداد کمپ دیوید است و غرب برای حفظ پرستیژ خود درباره احترام به حاکمیت مردم و حفظ هم زمان رژیم صهیونیستی چاره ای جز حمایت از حاکم شدن مدل ترکیه در مصر را ندارد.

اما اسلام گرایی ترکیه ای که درحقیقت نمونه غیر اصل و مارگارینی اسلام گرایی اصیل محسوب می شود، سنخیتی با تاریخ مصر و شرایط کنونی این کشور دارد؟

* سیبی که در نهایت به دامن ایران می افتد

موسسه پیو در نظرسنجی که چندی پیش و در قالب پروژه جهانی خود انجام داد، نظر مسلمانان کشورهای مختلف را درباره دخالت اسلام در سیاست سنجیده است.
تفاوت دو کشور ترکیه و مصر چشم انداز جالبی را در مقابل تحلیل‌گران نمایان می‌کند. در کشور مصر 85 درصد مردم از نفوذ اسلام در سیاست استقبال می کنند، در حالی که این میزان در ترکیه به 38 درصد می رسد.
حقیقت مسئله این است که مدل ترکیه مطلوب جامعه ای با سابقه ای سکولار و بی تفاوت در مقابل دین است، در حالی که گرایشات عمیق اسلامی در مصر در نقطه مقابل جامعه ترکیه دارد.
در مصر علی رغم ممنوعیت فعالیت رژیم های اسلام گرا، نهاد های مذهبی نفوذ عمیقی در جامعه مصر دارد. اخوان المسلمین به عنوان مهم ترین نهاد اسلامی در دنیای اهل سنت برای مبارزه با سکولاریسم در منطقه ایجاد شده است و شبکه ای متشکل از ده ها مسجد، درمانگاه و دانشگاه را در مصر ایجاد کرده است.
اگر سیر تحولات در مصر به سمت شکل گیری دولتی بر اساس دموکراسی حرکت کند، راهی به جز دخالت بیشتر اسلام در سیاست داخلی مصر وجود ندارد و در این بین ایران و نظام جمهوری اسلامی تنها الگوی مصر است.
جاذبه ایران سیب انقلاب مصر را به سوی خود می کشد و به نظر بقیه کشورها باید صحنه خوانی خود را با این واقعیت تطبیق دهند.