کتاب خاطرات محمود عباس از جمله اسنادی است که می تواند برای محققین روند سازش و علاقمندان حوزه فلسطین مفید باشد چراکه عباس از جمله کلیدی ترین مهره های روند سازش بوده است.
اگرچه این خاطرات بیشتر حول محور مذاکرات اسلو و قبل از آن دور می زند ولی اطلاعات ناب آن درباره نوع نگاه مبارزان فسطینی با گرایشات غیر اسلامی و غیر جهادی، نحوه ارتباط آنها با گروههای صهیونیست از ابتدا تا کنون و روند سازش می تواند برای مخاطبان آن جالب باشد. ضمن اینکه قاعدتا نباید از این کتاب انتظار داشت تا با نگاه جهادی و اصیل مقاومت به موضوع بنگرد.

* می دانستیم موضع آمریکا در قبال ما نه خیلی موافق و نه خیلی مخالف بود

ما می دانستیم که آمریکا در بازه انتقال قدرت بین دو رئیس جمهور خود، در یک وضعیت خلاء قرار داد و رئیس جمهور که آماده واگذاری صندلی ریاست جمهوری است، به اتخاذ این گونه تصمیم های سرنوشت ساز اهتمام ندارد. از سوی دیگر رئیس جمهور جدید که تازه وارد میدان شده نیز به چنین تصمیم هایی توجه چندانی ندارد. با این حال ما با صرف نظر از احساسات قومی ما نسبت به امریکا و مواضع تاریخی سراسر خصمانه این کشور نسبت به منافع و خواسته های ملت ما و نیز با صرف نظر از ارتباط عالی و مصلحت مدار اسرائیل با آمریکا، باز می دانستیم که موضع آمریکا در قبال ملت فلسطین و به رسمیت شناختن سازمان آزادی بخش نه خیلی موافق و نه خیلی مخالف بود.

* آمریکا همچنان ترجیح داد ما را به رسمیت نشناسد

ما بر این باور بودیم که ایالات متحده پیام "تعیین سیاست های فلسطین برای آینده " از سوی مجلس ملی فلسطین را خوب درک می کند. همان سیاستی که بیشتر کشورهای جهان، آنرا مثبت ارزیابی کردند. اما این گمان ما بی جا بود. زیرا این کشور حرف ما را نپذیرفت و بر استفاده از عباراتی معین برای روشن تر شدن این سیاست، اصرار داشت. امریکا می گفت در غیر این صورت، این کشور موضع خود در قبال سازمان آزادی بخش را تغییر نخواهد داد. امریکا احساس می کرد موضع اتخاذ شده از سوی امریکا ضعیف است و نمی تواند از آن دفاع کند. از سوی دیگر نمی توانست متغیرات و تحولات در حال جریان و نیز مواضع مختلف اتخاذ شده در خلال یک ربع قرن مبارزه از سوی سازمان آزادی بخش را نادیده بگیرد. به همین دلیل امریکا راه حلی میانه را اتخاذ کرد. به این معنا که موضع رسمی و اعلام شده از سوی این کشور در قبال سازمان آزادی بخش، یعنی نپذیرفتن دیدار با این سازمان را ادامه بدهد.

* دیدارهای غیر رسمی و سری دیپلماتهای آمریکا با مدیران سازمان در انکارا، تونس و الجزایر

اما در همین حال آمریکا می خواست با ما کانال های غیر رسمی ایجاد کند تا دیدارهای غیر رسمی با مسئولان این سازمان داشته باشد. به طوری که میان مدیران دفاتر نمایندگی سازمان ما در انکارا، تونس و الجزایر با سفیران یا دیپلمات های بلندپایه سفارت خانه های آمریکا در این کشورها دیدارهایی انجام شد. این دیدارها به طور سرّی ادامه یافتند و به درخواست آمریکا خبر آن نیز فاش نشد.
گام های اتخاذ شده از سوی سازمان آزادی بخش فلسطین در مجلس ملی، موجب شد امریکا در اتخاذ موضع با چالشی جدی روبرو شود. اما این کشور ضمن جستجو برای برون رفت این این وضعیت، بر ادامه شیوه و راه خود اصرار داشت.

* توصیه آمریکا به رهبران یهودی این کشور برای تماس با سازمان آزادی بخش

دولت آمریکا دید که تماس ها و کانال های سری و غیر رسمی ایجاد شده برای ارتباط با سازمان آزادی بخش به نتیجه [مطلوب] منجر نمی شود. به همین دلیل به رهبران اقلیت یهودی آمریکا توصیه کرده بود که برای برآورد وضعیت و شرایط، با سازمان آزادی بخش تماس هایی برقرار کنند تا آمریکا از نتایج این دیدارها مشخص کند که در آینده چه کاری می توان انجام داد. برای بستر سازی برقراری این تماس ها، این اقلیت یهودی آمریکا، موجی را در قبال اسرائیل به راه انداختند که از طریق آن هیئت های مختلفی از این اقلیت به اسرائیل می رفتند و به سیاست دولت این کشور اعتراض می کردند و از تشکیل دولتی در اسرائیل که بنیادگرایان اکثریت آنرا تشکیل می دهند، انتقاد و اظهار نگرانی می کردند. چراکه این بنیادگرایان مناسک دینی خود را اعمال می کنند. امری که به طور مستقیم به انتساب یهودیان امریکا به دین یهود آسیب می زند. همچنانکه بااین اقدامات، بعد " گرایش به تمدن غرب " مخدوش می شود. همان بعدی که اسرائیل تلاش می کند خود را در برابر جهانیان وابسته به آن نشان دهد و خود را الگویی از یک کشور غربی در خاورمیانه معرفی کند.

* برای دیدار با شخصیت های یهودی آمریکایی علاقه‌ای نداشتیم

در تاریخ 1988,11,21 از سوی نماینده خود در استکهلم آگاه شدیم که شماری از شخصیت های برجسته یهودی آمریکا از حزب جمهوری و دمکرات برای دیدار با شخصیت های سازمان آزادی بخش و به دنبال آن آگاه کردن این شخصیت ها از نوع برداشت آنان از تصمیم های مجلس ملی فلسطین، اظهار تمایل کرده اند تا بتوانند به تفاهم نامه یا بیانیه ای مشترک دست یابند که در آن بخشی از مسائل حل شود.
در آغاز، ما اهمیت چندانی به این موضوع نشان ندادیم. زیرا ما چندین بار با شخصیت های یهودی آمریکایی دیدار داشته بودیم. اما این شخصیت ها چه بر دولت امریکا و چه بر اسرائیل اثرگذاری چندانی نداشتند.

* نمایندگان ما برای دیدار با یهودیان آمریکایی

با این حال تصمیم گرفتیم هیتی را به ریاست خالد الحسن برای ملاقات با این افراد اعزام کنیم. هشام مصطفی، عفیف صافیه و نماینده ما در استکهلم یوجین مخلوف، تیم همراه خالد الحسن بودند. مدتی بعد فهمیدیم این گفتگو زیر نظر وزیر خارجه سوئد برقرار شده است و دولت سوئد به هیئت اعزامی فلسطینی و یهودی اهتمام قابل توجهی نشان داده است. در پایان این دیدار، دو طرف بیانیه ای را صادر کردند که رسانه ای نشد. اما این بیانیه از سوی مسئولان دو هیئت دیدارکننده، امضا شد.