اگر این قرص را به همراه چای یا شیر بخوری، هیچ اثری نخواهد داشت. می‌گویند بهتر است صبح ناشتا قرصت را بخوری تا میزان جذبش بیشتر شود و ده‌ها نسخه دیگر که توسط اطرافیان و آشنایان برای میل کردن قرص‌ها پیچیده می‌شود اما براستی برای جذب بیشتر ویتامین‌ها، بهترین زمان چه هنگام است، صبح، ظهر، شب، چه وقت؟

دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه بالینی و مدیر گروه تحقیقات تغذیه در انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور درخصوص زمان مصرف مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی، می‌گوید: از آنجا که تنوع این مواد زیاد است، این فرآورده‌ها اغلب همانند ویتامین‌های (A ،D  و‌E)  محلول در چربی‌اند و گاهی برخی از مواد معدنی با مواد غذایی تداخل دارند که در برخی مواقع این تداخل به نفع جذب آنهاست و گاهی بالعکس، پس بهترین راهکار این است که هنگام مصرف مکمل‌ها ابتدا به جنس و زمان مصرف آن دقت شود.

به گفته وی، کلسیم یکی از مکمل‌هایی است که ممکن است توسط بسیاری از افراد مصرف شود که می‌تواند با ویتامینD  نیز همراه باشد.

دکتر نیستانی با اشاره به این که کلسیم در مکمل‌های به شکل ملح (نمک)‌ وجود دارد، کربنات کلسیم را یک نمونه از آن ذکر کرده و می‌گوید: معمولا این نوع از مکمل‌ها به خودی خود جذب بالایی ندارند و برای جذب، بهتر است کلسیم از آنیون (کربنات)‌ جدا شود تا قابلیت جذب پیدا کند که برای این کار اسید معده، آنزیم‌های گوارشی و PH  مناسب نیاز است و به زبان ساده‌تر، اگر قرص کلسیم با معده خالی مصرف شود، جذب بالایی نخواهد داشت چرا که در معده خالی به میزان لازم، اسید ترشح نمی‌شود. پس قرص کلسیم کربنات باید ضمن مصرف غذا یا بلافاصله پس از غذا هنگامی که آنزیم‌های گوارشی و اسید معده ترشح شده‌اند، مصرف شود تا جذب بالایی داشته باشد.

به گفته این متخصص تغذیه، ویتامین D همراه کلسیم نیز به دلیل این که محلول در چربی است، چنین خاصیتی را دارد و برای جذب، وجود چربی در دستگاه گوارش ضرورت دارد تا به تبع‌ آن، صفرا ترشح شود.

وی در ادامه متذکر می‌شود: ولی این به آن معنا نیست که ویتامینD  باید با چربی مصرف شود؛ بلکه منظور مصرف آن همراه غذا یا بلافاصله پس از صرف غذاست که حتی می‌تواند این غذا «شیر» باشد.

گفتنی است، برخی بر این تفکرند که اگر کلسیم با شیر مصرف شود، از مقدار جذب آن کاسته می‌شود؛ در حالی که شیر منبع کلسیم است و باید گفت اگر دریافت روزانه کلسیم زیاد باشد، درصد جذب کاهش می‌یابد.

به عنوان مثال مصرف 50 میلی‌گرم کلسیم با شیر 70 الی 80 درصد جذب خواهد داشت؛ چراکه شیر خود دارای کلسیم است و این احتمال می‌رود که می‌تواند درصد جذب را کاهش دهد؛ ولی برآوردها نشان می‌دهد این کاهش تا مصرف 500 میلی‌گرم کلسیم در یک وعده غذایی محسوس نیست، ضمن این که باید توجه داشت که شیر خود دارای لاکتوز است و همین ماده از علل جذب بیشتر کلسیم می‌باشد و نهایتا باید گفت مصرف روزانه کلسیم با شیر، مساله‌ساز نیست.

آمارها نشان می‌دهد بسیاری از زنان دچار کمبود آهن هستند و وقتی به پزشک مراجعه می‌کنند، برایشان فراورده‌های آهن تجویز می‌شود که این آهن از نوع «معدنی» است و از آنجا که آهن معدنی معمولا دارای جذب بالایی نیست و به شکل فراورده‌های گیاهی است، معمولا جذبشان تحت تاثیر بسیاری از مسائل قرار می‌گیرد (ولی آهن آلی که در فرآورده‌های جانوری «گوشت» یافت می‌شود، شرایط جذب تحت تاثیر این مسائل قرار نمی‌گیرد)‌ مثلا اگر آهن با شیر یا غذایی که در آن کلسیم است خورده شود، مقدار جذب را بسیار کاهش می‌دهد یا اگر همراه غذایی با فیبر زیاد میل شود، جذب آهن را مهار می‌کند بنابراین بهتر است آهن و فراورده‌های آن همراه با آبمیوه طبیعی که حاوی مقداری ویتامین C است میل شود ولی در زنانی که پس از مصرف قرص «فروس سولفات» دچار تهوع می‌شوند چاره‌ای بجز مصرف قرص پس از غذا نیست.

دکتر نیستانی درخصوص مصرف ویتامین‌های گروه B با اشاره به این که جذب این گروه از ویتامین‌ها وابسته به غذا نیست و معمولا حتی با معده خالی نیز به خوبی جذب می‌شوند، در ادامه اظهار می‌کند: فراورده‌های روی نیز با معده خالی جذب بهتری دارند و همچنین می‌توان گفت معمولا ویتامین‌های گروه B و C می‌توانند با معده خالی جذب شوند، مشروط بر این که فرد دستگاه گوارشش مشکلی نداشته باشد. از آنجا که ویتامینA  جزو فراورده‌های محلول در چربی است باید با غذا میل شود.

و یک توصیه

این متخصص تغذیه در پایان یادآور می‌شود: مکمل‌ها دارای ظاهری آرام و بی‌خطرند که اگر سر خود و غیرتخصصی مصرف شوند، بعضا می‌توانند خطرناک شوند پس بهترین راه برای مصرف مکمل‌ها، مشورت کردن با پزشک است.